Conflicten tussen mensen en roofdieren komen veel voor in Georgië, maar zijn bijzonder ernstig in- en rond beschermde gebieden. Hierdoor stijgt de negatieve houding van de lokale bevolking ten opzichte van roofdieren en gaat soms zelfs over in vijandigheid tegen natuurbehoud in zijn algemeenheid, waardoor de effectiviteit van de beschermde gebieden wordt ondermijnd. Veehouders klagen vaak over het feit dat het management van bijvoorbeeld het Borjomi-Kharagauli National Park (BKNP) geen wapens in het park toestaat, terwijl ze geen alternatieve manieren bieden om hun vee te beschermen tegen grote roofdieren als beer of wolf. Of om de verliezen te compenseren. Volgens de ervaring van NACRES hebben compensatieregelingen, evenals verbeterde methoden om vee te houden, een aanzienlijk potentieel om conflicten te verminderen en de effectiviteit van natuurbescherming in deze gebieden te vergroten.
Het doel van dit door Bears in Mind ondersteunde project is het verminderen van conflicten tussen mens en roofdier in BKNP door actieve betrokkenheid bij lokale ‘stakeholders’ en de introductie van innovatieve, op de gemeenschap gebaseerde verzekerings-/compensatieregelingen. Dit wordt bereikt door:
het bestuderen van de conflicten in BKNP om verliezen, onderliggende redenen etc. te beoordelen. Selecteer bovendien effectieve maatregelen ter bescherming van vee en ondersteun de implementatie ervan.
test een lokaal aangepast verzekerings-/compensatiestelsel met ondersteuning van relevante experts.
het opzetten van een verzekering/compensatie voor veeverlies, gerund door of met een sterke betrokkenheid van lokale actoren/gemeenschappen.
Het NACRES-team heeft twee uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om meer te weten te komen over de conflicten, de frequentie en de onderliggende oorzaken in de beschermde gebieden in en rond Borjomi-Kharagauli. In de eerste studie ontdekten ze dat veeteelt onder de boeren de belangrijkste en meest winstgevende vorm van veehouderij was en dat elke vorm van schade (dood van vee) aanzienlijke financiële verliezen veroorzaakte bij de lokale bevolking. 94% van de respondenten gaf aan last te ondervinden van wilde dieren en noemde de wolf het meest problematische dier (95% van de geïnterviewde) en de beer het tweede (66%). De meeste respondenten denken dat aanvallen van wilde dieren hoger zijn in de alpenweiden (n=43), maar een substantieel aantal geeft aan dat het probleem even groot is in alpenweiden en in de omgeving van dorpen (n=25). De meerderheid van de lokale bevolking denkt dat de schade door roofdieren de afgelopen jaren is toegenomen. Ze geven de schuld aan beschermde gebieden en een beschermingsregime dat het mogelijk maakt om roofdierpopulaties te laten groeien. 78% van de respondenten heeft in 2021 schade opgelopen door roofdieren en 67% meldde de schade als ‘aanzienlijk’. De meeste respondenten zijn van mening dat de bestaande beschermingsmiddelen niet effectief zijn en zijn geïnteresseerd in de introductie van alternatieve, effectieve beschermingsmechanismen.
NACRES installeerde 4 elektrische hekken rond bijenkorven en verspreidde 8 Foxlights-apparaten. Vanwege gecompliceerde regelgeving om elektronische apparaten bij de douane in te klaren, ondervond NACRES een enorme vertraging bij het ontvangen van de apparatuur. Toen de elektrische afrasteringsapparatuur arriveerde, waren alle boeren al teruggekeerd naar hun dorpen en bleef bijna niemand in de zomerkampen op de alpenweiden. NACRES zal de apparatuur in het voorjaar van 2023 verder testen.
Het leefgebied van de Lippenbeer (Melursus ursinus) wordt steeds verder versnipperd op het Indiase subcontinent. Meer dan 85% van de populatie Lippenberen komt voor in India, waar de populaties steeds meer in het nauw komen zoals versnippering van leefgebieden, achteruitgang in kwaliteit van leefgebieden en conflicten tussen mensen en Lippenberen. Terwijl beschermd habitat van Lippenberen goed wordt bestudeerd, is er in leefgebied van deze beren in onbeschermde delen van het land ernstig gebrek aan informatie en onderzoek. Het is erg belangrijk om de status van de populatie en verspreiding van deze soort in niet-beschermde gebieden te begrijpen voor beschermingsmaatregelen.
Eerdere studies tonen ook aan dat de meeste aanvallen van Lippenberen plaatsvinden in de niet-beschermde gebieden en in de dorpen aan de rand van bossen. Het huidige onderzoek, uitgevoerd door WCB Lab, Department of Life Sciences, Hemchandracharya North Gujarat University, heeft tot doel de kwaliteit van het habitat, de verspreiding van Lippenberen en conflicten tussen mens en beer te bestuderen in niet-beschermde gebieden van de staat Gujarat, in West-India.
Bears in Mind ondersteunt het onderzoek van WCB Lab in India sinds 2022.
Dit project, dat sinds 2022 wordt ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel om inzicht te krijgen in de populatie en status van de Brilbeer (Tremarctos ornatus) in het Calipuy National Reserve in de regio La Libertad in Peru te beoordelen, in samenwerking met SERNANP (National Parks Service). Het gebied ligt aan het zuidelijkste uiteinde van de Peruaanse westelijke Andes en bestaat uit droge bergbossen en leefgebied in de woestijnachtige kuststreek. Een uniek ecosysteem dat wordt bewoond door de Brilbeer, waar weinig over bekend is in dit gebied. Dit heeft weer tot gevolg dat deze lokale populaties niet specifiek erkend worden in de IUCN soortbereik database. Met frequente waarnemingen door parkwachters en de lokale bevolking in Calipuy, vertegenwoordigt de populatie mogelijk de meest zuidelijke populatie van de westelijke Andes en een van de laatste schakels naar de centrale Andes-populaties.
Door parkwachters te trainen in het gebruik van cameravallen en met behulp van hun lokale kennis, probeert het team van Instituto de Investigación en Ecología y Conservación (IIECCO) inzicht te krijgen in de verspreiding van Brilberen en hun gedrag (activiteitenpatronen). Deze informatie stelt het team in staat om te begrijpen hoe deze beren dit unieke leefgebied gebruiken en om beheersplannen, specifiek voor lokale populaties aan de kust, te informeren.
Foto copyright: IIECCO, Calipuy National Reserve – SERNANP, NatureSpy, Idea Wild, and The Rolex Explorers Club Grant
De bruine beer (Ursus arctos) is een van de bedreigde diersoorten die in Armenië worden beschouwd “Kwetsbaar” in het Red Data Book van Armenië. Zoals op veel plekken in de Wereld, staat de soort onder druk vanwege verlies en degradatie van leefgebied, veroorzaakt door de aanhoudende menselijke druk, illegale jacht en vallen uitgezet voor wild. Daarnaast worden er regelmatig welpen uit het wild gehaald en als huisdier gehouden. Er is een gebrek aan wetenschappelijke data over populatiegrootte, trends, verspreiding en gedrag van bruine beren in Armenië. Het onderzoek dat in 2013 in de regio Vayots dzor is uitgevoerd, suggereert echter dat er in deze regio een aanzienlijke populatie beren voorkomt.
Sinds 2016 is de lokale partner van Bears in Mind, Foundation for the Preservation of Wildlife and Cultural Assets (FPWC), een wilde fruitboomkwekerij in het Caucasus Nature Reserve (CWR) gestart, met de nadruk op het reduceren van Mens-Beer Conflicten in de regio’s Ararat en Vayots dzor door heel specifiek wilde fruitbomen te planten. Dit zorgt voor voeding van kleine zangvogels tot grote zoogdieren zoals beren. Sinds de start van het project heeft de FPWC meer dan 350.000 wilde fruitbomen geplant met als doel de aangetaste natuur te herstellen en leefgebied voor wilde dieren te bieden voor broeden, foerageren en rusten. Ook is het doel van het natuurprogramma om de impact van de klimaatverandering in Armenië aan te pakken en te minimaliseren.
Het doel van het project dat sinds 2022 door Bears in Mind wordt ondersteund, is om het conflict tussen mens en beer in de Vayots dzor-regio te verminderen met het oprichten en trainen van een “Rapid Response Group”. Deze zal uitgebreide gegevens over aanvallen van beren op mensen verzamelen en locatie specifieke fruitbomen planten om beren weg te houden van nederzettingen. Op lange termijn zal men alternatieve bronnen van voedsel bieden voor beren en andere wilde dieren. Bovendien wil de FPWC op korte termijn een aanvullend voedingsprogramma opzetten voor de beren door ze te voeren met seizoensfruit en -groenten die zijn gekocht van de dorpelingen van kwetsbare gemeenschappen.
Maleise- of honingberen (Helarctos malayanus) en Aziatische zwarte beren (Ursus thibetanus) worden niet alleen bedreigd door verlies van hun leefgebied en illegale jacht voor met name hun lichaamsdelen, maar worden ook gevangen om levende beren te leveren aan galboerderijen. Dankzij de inspanningen van Bears in Mind partner Free the Bears (FTB) in Zuidoost-Azië, konden al bijna 400 beren worden gered. Hoewel de opties voor geredde beren meestal beperkt blijven tot levenslange zorg in opvangcentra. De meeste geredde beren die aankomen in de opvangcentra van FTB zijn jonger dan 3 jaar, en als zodanig zijn de lopende kosten van de zorg voor deze beren gedurende hun hele leven (vaak meer dan 30 jaar) aanzienlijk. Hoewel het opzetten van een programma voor rehabilitatie en het terugplaatsen in het wild een substantiële eerste investering kan vergen, zijn de resultaten van een succesvol programma (naast de potentiële voordelen voor het welzijn en de instandhouding van het ontwikkelen van succesvolle protocollen voor de vrijlating van Aziatische beersoorten) noodzakelijke stappen in de richting van betere bescherming van de beren en het opbouwen en in stand houden van de wilde populaties. Het kan daarnaast bijdragen aan onze kennis van de belangrijkste ecologische factoren van deze soorten.
Binnen dit project, sinds 2022 door Bears in Mind ondersteund, is men in Cat Tien National Park in Vietnam gestart met de ontwikkeling van een uitzetprogramma. Eerst zou met de bouw van afzonderings- en ‘rewilding’ faciliteiten gestart worden en met de ontwikkeling van essentiële activiteiten om een succesvolle terugplaatsing te garanderen. Tot op heden zijn er weinig pogingen ondernomen om geredde beren terug te plaatsen in de Zuidoost Aziatische regio, en de pogingen die eerder hebben plaatsgevonden, hebben beperkt succes geboekt vanwege een klein aantal geschikte kandidaten, een geschikte locatie en de juiste methodologie. Helaas is door verandering in Vietnamese wetgeving op dit moment niet mogelijk bouwwerkzaamheden uit te voeren in nationale parken. Aangezien dit project onderdeel uitmaakt van regionale inspanningen met soortgelijke activiteiten in Cambodja/ Laos/ Vietnam, is de focus tijdelijk verlegd naar Cambodja.
Himalaya bruine beren (Ursus arctos isabellinus – afgekort: HBB’s) kwamen in redelijke aantallen voor in alle berggebieden van Kirgizië. Door antropogene (menselijke) factoren in hun leefgebieden nam hun aantal echter af en op sommige plaatsen verdween de soort compleet. Plaatselijk aiu genoemd en in veel regio’s gebruikt, zoals Aiu-Bulak (bron van de beer), Aiu-Tör (hooglandweide van de beer) of Aiu-Üngkür (grot van de beer), wat aangeeft dat ze voorheen een veel groter geografisch verspreidingsgebied hadden. Traditioneel worden bruine beren geassocieerd met de boslandschappen, maar in de Centraal-Aziatische regio komen ze ook voor in hooglandsteppen. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen voor hun aanwezigheid in syrt-zones, in alpenweiden van de Khan-Tengiri-bergen, Ak-Sai en Arpa-hooglandvalleien in Kirgizië.
Het doel van dit onderzoeksproject van het International Mountain Institute, International University of Kyrgyzstan (sinds 2022 ondersteund door Bears in Mind), is om de gegevens over de huidige verspreiding van de populatie, ecologie en seizoensgebonden voedingspatronen van de HBB’s beter te begrijpen. Het belangrijkste onderzoeksgebied zal het Naryn State Nature Reserve zijn, dat een belangrijk onderdeel is van het leefgebied bruine beren, bedreigde sneeuwluipaarden (Panthera uncia), Himalaya wolven en wilde hoefdieren zoals argali, steenbok, maral en ree.
De afgelopen jaren zijn er relatief veel gerehabiliteerde Bruine beren uitgezet. Weten we echter wel of deze beren zich normaal gedragen in het wild? Of vertonen ze ander gedrag in vergelijking met hun wilde soortgenoten? En in welk opzicht is dit, of kan dit voor problemen zorgen?
In dit project wil een team van Fundacion Oso de Asturias (FOA) in Spanje, samen met experts van ARCTUROS en de IUCN Bear Specialist Group het gedrag beschrijven en vergelijken van uitgezette Europese bruine beren die een rehabilitatieproces in gevangenschap hebben doorgemaakt met onafhankelijke jong-volwassen beren die binnen hun wilde familiegroep zijn opgegroeid. Het team wil met name de dagelijkse activiteiten en bewegingspatronen van de subadulte beren en hun gebruik of vermijding van menselijke / bebouwde gebieden vergelijken. Aan de andere kant wil het team ook aanvullende data evalueren van andere beren, rekeninghoudend met andere populaties bruine beren (bijv. Brits Columbia, Canada) of andere beersoorten (bijv. Amerikaanse- en Aziatische zwarte beren).
De uiteindelijke resultaten van dit onderzoek kunnen van groot belang zijn voor het management van verweesde, gewonde of teruggeplaatste berenwelpen of jonge beren, omdat men meer te weten komt hoe ze zich gedragen na hun vrijlating in het wild.
Dit project richt zich op de zeldzame Himalaya bruine beer (Ursus arctos isabellinus, afgekort HBB), één van de vier beersoorten die India rijk is. Naar schatting leven er nog maar 500-750 van deze beersoorten in India. De HBB is ook de oorzaak van escalerende conflicten met mensen in de regio Ladkah, het Trans-Himalaya deel van hun verspreidingsgebied in India. Ze doden vee, plunderen gewassen en gaan regelmatig dorpen binnen op zoek naar voedsel. Depredatie op vee varieerde van in omvang van 0,6% in Kasjmir tot 10-40% in Ladakh. In de afgelopen jaren (2016-2017) waren HBB’s verantwoordelijk voor >70% van het totale verlies van vee aan roofdieren in Kargil, Ladakh. De redenen voor deze enorme piek van vee dat gedood wordt door beren is onbekend. Maar deze negatieve interacties tussen beren en mensen tasten niet alleen het lokale levensonderhoud en de economie aan, maar leiden ook tot een algemeen negatieve houding ten opzichte van beren. Soms manifesteert dit zich in het doden van beren als vergelding, zoals bijvoorbeeld bij een incident in de Drass-regio van Ladakh, waar een jong-volwassen beer met stenen werd bekogeld en in het nauw gedreven bij een klif, wat eindigde in de val van de rotswand en dood van die beer.
Effectieve maatregelen voor het voorkomen en oplossen van conflicten moeten veelal sociale factoren omvatten, zoals community educatieprogramma’s en beheer. Educatie- en bewustwordingsprogramma’s zijn belangrijke focus activiteiten in gemeenschapsgerichte acties voor conflictbeheersing, zoals voorgesteld door het Human-Bear Conflict Expert Team van de IUCN Bear Specialist Group. Deze activiteiten helpen mensen bewust te worden van de omgeving waarin ze samenleven met beren, inclusief beer-ecologie en biologie, maar ook kritisch denken ontwikkelen door kennis te vergroten wat bijdraagt aan het veranderen van hun houding en gedrag t.a.v. beren en andere wilde dieren. Het is wetenschappelijk aangetoond dat animositeit naar dieren in het wild afneemt wanneer mensen bewust worden gemaakt van mogelijkheden om conflictsituaties met dieren in het wild te vermijden en / of aan te pakken.
Bears in ind ondersteunt het project sinds 2021 en de specifieke doelstellingen, uitgevoerd door de Snow Leopard Conservancy – India Trust, zijn:
Educatie van lokale communities om duurzaam gebruik van alpine graslanden en het verzamelen van geneeskrachtige planten te motiveren door middel van inspirerende activiteiten ontworpen door het gebruik van speltheorie.
Bouwen aan toegewijd beheer door lokale communities voor het vermijden en verminderen van conflicten tussen mens en beer, door vrijwillige burgers uit deze lokale gemeenschappen te inspireren om de ‘Bear Guardians‘ te zijn.
In Ecuador wordt de Brilbeer (Tremarctos ornatus) geclassificeerd als een bedreigde diersoort. Bedreigd door verlies en versnippering van leefgebieden en conflicten tussen mens en beer. Beren kennen geen grenzen en gebruiken, indien dit geschikt voor ze is, ook privéland (ranches) waar ze kunnen worden gedood vanwege conflicten met mensen en hun vee. Als zodanig moeten particuliere landeigenaren en lokale gemeenschappen worden betrokken bij het behoud van beren om gefragmenteerde en voor beren potentieel gevaarlijke landschappen met elkaar te verbinden.
Dit door Bears in Mind gefinancierde project, uitgevoerd door onderzoekers verbonden aan de USFQ, richt zich op de bescherming van een voorheen niet-bestudeerde populatie Brilberen in de hooglanden van Noord Ecuador. Hier zijn onlangs, in een eerste onderzoek met cameravallen, ongeveer 25 individuen geïdentificeerd. Conflicten tussen beren en vee zijn waarschijnlijk de belangrijkste bedreiging voor beer in dit gebied. Het project zal verschillende bemiddelings-/preventie activiteiten uitvoeren in boerderijen en gebieden die in het verleden conflicten hebben gemeld en die ook zijn geïdentificeerd door middel van een eerder evaluatieproces over menselijke percepties en aanwezigheid van beren in het territorium. Deze activiteiten omvatten verschillende manieren om het beheer van vee te verbeteren, van elektrische afrasteringen tot veilige en permanente watervoorziening voor vee, zodat ze minder ver zwerven op zoek naar water.
Het belangrijkste doel van het project dat Bears in Mind sinds 2020 ondersteunt is inzicht krijgen in de populatiedynamiek, maar ook het eerder ontwikkelde beheerplan en de implementatie daarvan voor een betere bescherming van Aziatische zwarte beren (ABB) en hun leefgebied in het district Chitral, Noord-Pakistan. In het kader van het project “Population Estimation and Conservation of Asian Black Bear in potential in Hindukush Region Chitral Pakistan” werd onderzoek uitgevoerd naar de populatie en op basis van de enquête werd de populatieverdelingskaart voor Chitral ontwikkeld en gedeeld met diverse belanghebbenden op lokaal en nationaal niveau. De handelsmarkt werd voor het eerst bekeken, om een overzicht te krijgen van de handel in berenonderdelen in de regio. Belanghebbenden werden geraadpleegd voor ABB-bescherming. Mens-Beer Conflicten werden beoordeeld en mogelijke preventieve maatregelen werden gedocumenteerd. Voor een effectieve bescherming van de ABB en zijn leefgebied is samen met de lokale gemeenschappen en andere belanghebbenden een beheerplan ontwikkeld. Activiteiten werden ontworpen om Mens-Beer Conflicten te verminderen.
In het district Chitral blijft de ABB de minst bestudeerde en onderzochte diersoort, genomen over de afgelopen drie decennia. Vanwege de unieke klimatologische omstandigheden & ligging, maar ook de ecologische eigenschappen van het gebied, biedt het zuidelijke deel van Chitral een ideaal habitat voor ABB. Door gebrek aan gedegen onderzoek is de potentie van de regio voor de ABB nog vrij onbekend.
De afgelopen twee jaar heeft de lokale partner NGO ‘Mountain Society for Research & Development Chitral‘ de projectactiviteiten uitgevoerd. De focus lag met name op:
Verbeterd beheer van leefgebied voor ABB’s, waar duurzaam bos- en landbeheer en vergelijkbare natuurbescherming integreren.
Organisatie van bijeenkomsten om Mens-Beer Conflicten te verminderen en het levensonderhoud van lokale gemeenschappen te verbeteren.
Bewustwording en sensibilisatie bevorderen bij de lokale gemeenschappen en andere belanghebbenden voor de bescherming van ABB (en de bescherming van leefgebied en biodiversiteit in het algemeen).
Bears in Mind zal de financiële steun in 2024 voortzetten met de nadruk op het versterken van de beschermde gebieden van de inheemse gemeenschap (ICCA’s) als instrumenten voor ABB-bescherming in Chitral, Pakistan.