Beren zijn gewild voor gebruik in traditionele medicijnen, voor consumptie en als huisdier. Indonesië, een bekend epicentrum van de illegale handel in wilde dieren en planten, kent een bloeiende handel in beren, maar er is nog maar heel weinig bekend over de huidige status van deze handel. Dit gebrek aan informatie vormt een obstakel voor natuurbeschermingsacties en belemmert de inspanningen om deze illegale handel te beëindigen en uiteindelijk beren in het wild beter te beschermen.
Het begrijpen van de drijvende krachten achter deze handel, de herkomst van de beren en andere relevante dynamieken is essentieel voor het ontwikkelen van een strategie om deze misdaad tegen te gaan. Het onderzoeken van juridische afschrikmiddelen, zoals inbeslagnames en straffen, is ook essentieel om de handhavingsinspanningen beter te ondersteunen en beleidsbeslissingen te onderbouwen. Hoewel er enig werk is verricht om deze informatie te verzamelen en samen te stellen, ontbreken belangrijke gegevenscomponenten of zijn ze verouderd, wat de inspanningen voor natuurbescherming belemmert.
Met financiële steun van Bears in Mind wil het team van Monitor Conservation Research Society (kort: Monitor) deze gaten in de kennis opvullen en de resulterende informatie gebruiken om effectieve handhavingsinspanningen te ondersteunen, het nationale beleid te versterken en de inspanningen voor natuurbehoud in Indonesië te katalyseren om beren beter te beschermen tegen de illegale handel in wilde dieren.
De illegale handel in wilde dieren en planten is een opkomende bedreiging voor het behoud van de biodiversiteit. Het is het meest prominent aanwezig in ontwikkelingslanden met een beperkte capaciteit om illegale handel aan te pakken en legale duurzame handelsregulering te reguleren. Beren worden voornamelijk gestroopt en verhandeld vanwege hun galblaas, die wordt gebruikt voor de behandeling van verschillende medische aandoeningen die verband houden met medicinale tradities. Bijvoorbeeld ter behandeling van diverse ziektes van de Shoka-stam in India. Of in Traditionele Chinese Medicijnen, waar een uitgebreide illegale handel naar China het gebruik ervan stimuleert om galstenen, leverproblemen, koorts, hartziekten en oogirritatie te behandelen. Maar bijvoorbeeld ook in de traditionele Ayurveda en Tibetaanse geneeskrachtige tradities.
Na het sterk toenemende gebruik van berengal en de klinisch bewezen behandeling van leverziekten als gevolg van de aanwezigheid van ursodeoxycholzuur (ursodiol), begon het commercieel houden van beren voor berengal in de jaren tachtig. De bedreigde Aziatische zwarte beren (Ursus thibetanus), Maleise beren (Helarctos malayanus) maar ook bruine beren, worden bij voorkeur gekweekt voor gal. Dit komt vaker voor in China, waar het gebruik van berengal van in gevangenschap levende beren legaal is (hoewel het illegaal is gal van wilde beren te gebruiken).
Nepal ligt tussen India en China in, de twee grootste consumenten van traditionele medicijnen (bijvoorbeeld traditionele Chinese medicijnen in China; Ayurveda in India). Nepal heeft ook consumenten van traditionele medicijnen, waaronder Amchi, ook wel Tibetaanse medicijnbeoefenaars genoemd, Nepalese volksgeneesmiddelen en Ayurveda; en hebben het historische gebruik van delen van beren als remedie voor verschillende aandoeningen gedocumenteerd. Uit een recent onderzoek blijkt dat Nepal een doorvoerland is voor de handel in berengal van India naar China, terwijl er aanwijzingen zijn dat Nepal zowel een doorvoer- als een bronland is.
In dit licht ondersteunt Bears in Mind sinds 2023 dit project van Greenhood Nepal om de omvang van de handel in Nepal te onderzoeken en welke maatregelen genomen moeten worden om het behoud van beren te garanderen, en om mogelijke hiaten bloot te leggen.
Gobi-beren (Ursus arctos gobiensis) zijn endemisch in het zuidwesten van Mongolië, waar nog maar slechts 31 beren rondlopen. De populatie bestaat voornamelijk uit mannetjes en is beperkt tot een gebied van ongeveer 23.600 km2, altijd in de buurt van waterbronnen. Ze hebben een extreem lage genetische diversiteit.
Om deze uiterst kwetsbare populatie te behouden, zijn meer ecologische studies nodig, zoals het identificeren van het dieet, verschuivingen in het dieet in de verschillende gebieden, en het identificeren van concurrentie met andere diersoorten om mogelijk de beperkende factoren van de populatie te kunnen begrijpen. In barre omgevingen met schaarse voedselbronnen, zoals de Gobi-woestijn, is het samenleven van carnivoren afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel.
Onderzoekers uit Mongolië en de VS zullen proberen belangrijke onderzoeksvragen te beantwoorden:
1) Concurreren deze soorten rechtstreeks om voedselbronnen, of leven ze naast elkaar?
2) Hoe veranderd het dieet per seizoen voor Gobi-beren en de andere carnivoren?
3) Zijn er verschillen in geslacht en individueel dieet voor Gobi-beren en andere carnivoren?
Deze studie, die sinds 2023 door Bears in Mind wordt ondersteund, zal deze vragen helpen beantwoorden en zal belangrijke ecologische basisgegevens opleveren en ook direct relevant zijn voor het beheer en de bescherming van Gobi-beren.
Conflicten tussen mensen en roofdieren komen veel voor in Georgië, maar zijn bijzonder ernstig in- en rond beschermde gebieden. Hierdoor stijgt de negatieve houding van de lokale bevolking ten opzichte van roofdieren en gaat soms zelfs over in vijandigheid tegen natuurbehoud in zijn algemeenheid, waardoor de effectiviteit van de beschermde gebieden wordt ondermijnd. Veehouders klagen vaak over het feit dat het management van bijvoorbeeld het Borjomi-Kharagauli National Park (BKNP) geen wapens in het park toestaat, terwijl ze geen alternatieve manieren bieden om hun vee te beschermen tegen grote roofdieren als beer of wolf. Of om de verliezen te compenseren. Volgens de ervaring van NACRES hebben compensatieregelingen, evenals verbeterde methoden om vee te houden, een aanzienlijk potentieel om conflicten te verminderen en de effectiviteit van natuurbescherming in deze gebieden te vergroten.
Het doel van dit door Bears in Mind ondersteunde project is het verminderen van conflicten tussen mens en roofdier in BKNP door actieve betrokkenheid bij lokale ‘stakeholders’ en de introductie van innovatieve, op de gemeenschap gebaseerde verzekerings-/compensatieregelingen. Dit wordt bereikt door:
het bestuderen van de conflicten in BKNP om verliezen, onderliggende redenen etc. te beoordelen. Selecteer bovendien effectieve maatregelen ter bescherming van vee en ondersteun de implementatie ervan.
test een lokaal aangepast verzekerings-/compensatiestelsel met ondersteuning van relevante experts.
het opzetten van een verzekering/compensatie voor veeverlies, gerund door of met een sterke betrokkenheid van lokale actoren/gemeenschappen.
Het NACRES-team heeft twee uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om meer te weten te komen over de conflicten, de frequentie en de onderliggende oorzaken in de beschermde gebieden in en rond Borjomi-Kharagauli. In de eerste studie ontdekten ze dat veeteelt onder de boeren de belangrijkste en meest winstgevende vorm van veehouderij was en dat elke vorm van schade (dood van vee) aanzienlijke financiële verliezen veroorzaakte bij de lokale bevolking. 94% van de respondenten gaf aan last te ondervinden van wilde dieren en noemde de wolf het meest problematische dier (95% van de geïnterviewde) en de beer het tweede (66%). De meeste respondenten denken dat aanvallen van wilde dieren hoger zijn in de alpenweiden (n=43), maar een substantieel aantal geeft aan dat het probleem even groot is in alpenweiden en in de omgeving van dorpen (n=25). De meerderheid van de lokale bevolking denkt dat de schade door roofdieren de afgelopen jaren is toegenomen. Ze geven de schuld aan beschermde gebieden en een beschermingsregime dat het mogelijk maakt om roofdierpopulaties te laten groeien. 78% van de respondenten heeft in 2021 schade opgelopen door roofdieren en 67% meldde de schade als ‘aanzienlijk’. De meeste respondenten zijn van mening dat de bestaande beschermingsmiddelen niet effectief zijn en zijn geïnteresseerd in de introductie van alternatieve, effectieve beschermingsmechanismen.
NACRES installeerde 4 elektrische hekken rond bijenkorven en verspreidde 8 Foxlights-apparaten. Vanwege gecompliceerde regelgeving om elektronische apparaten bij de douane in te klaren, ondervond NACRES een enorme vertraging bij het ontvangen van de apparatuur. Toen de elektrische afrasteringsapparatuur arriveerde, waren alle boeren al teruggekeerd naar hun dorpen en bleef bijna niemand in de zomerkampen op de alpenweiden. NACRES zal de apparatuur in het voorjaar van 2023 verder testen.
De bruine beer (Ursus arctos) is een van de bedreigde diersoorten die in Armenië worden beschouwd “Kwetsbaar” in het Red Data Book van Armenië. Zoals op veel plekken in de Wereld, staat de soort onder druk vanwege verlies en degradatie van leefgebied, veroorzaakt door de aanhoudende menselijke druk, illegale jacht en vallen uitgezet voor wild. Daarnaast worden er regelmatig welpen uit het wild gehaald en als huisdier gehouden. Er is een gebrek aan wetenschappelijke data over populatiegrootte, trends, verspreiding en gedrag van bruine beren in Armenië. Het onderzoek dat in 2013 in de regio Vayots dzor is uitgevoerd, suggereert echter dat er in deze regio een aanzienlijke populatie beren voorkomt.
Sinds 2016 is de lokale partner van Bears in Mind, Foundation for the Preservation of Wildlife and Cultural Assets (FPWC), een wilde fruitboomkwekerij in het Caucasus Nature Reserve (CWR) gestart, met de nadruk op het reduceren van Mens-Beer Conflicten in de regio’s Ararat en Vayots dzor door heel specifiek wilde fruitbomen te planten. Dit zorgt voor voeding van kleine zangvogels tot grote zoogdieren zoals beren. Sinds de start van het project heeft de FPWC meer dan 350.000 wilde fruitbomen geplant met als doel de aangetaste natuur te herstellen en leefgebied voor wilde dieren te bieden voor broeden, foerageren en rusten. Ook is het doel van het natuurprogramma om de impact van de klimaatverandering in Armenië aan te pakken en te minimaliseren.
Het doel van het project dat sinds 2022 door Bears in Mind wordt ondersteund, is om het conflict tussen mens en beer in de Vayots dzor-regio te verminderen met het oprichten en trainen van een “Rapid Response Group”. Deze zal uitgebreide gegevens over aanvallen van beren op mensen verzamelen en locatie specifieke fruitbomen planten om beren weg te houden van nederzettingen. Op lange termijn zal men alternatieve bronnen van voedsel bieden voor beren en andere wilde dieren. Bovendien wil de FPWC op korte termijn een aanvullend voedingsprogramma opzetten voor de beren door ze te voeren met seizoensfruit en -groenten die zijn gekocht van de dorpelingen van kwetsbare gemeenschappen.
Himalaya bruine beren (Ursus arctos isabellinus – afgekort: HBB’s) kwamen in redelijke aantallen voor in alle berggebieden van Kirgizië. Door antropogene (menselijke) factoren in hun leefgebieden nam hun aantal echter af en op sommige plaatsen verdween de soort compleet. Plaatselijk aiu genoemd en in veel regio’s gebruikt, zoals Aiu-Bulak (bron van de beer), Aiu-Tör (hooglandweide van de beer) of Aiu-Üngkür (grot van de beer), wat aangeeft dat ze voorheen een veel groter geografisch verspreidingsgebied hadden. Traditioneel worden bruine beren geassocieerd met de boslandschappen, maar in de Centraal-Aziatische regio komen ze ook voor in hooglandsteppen. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen voor hun aanwezigheid in syrt-zones, in alpenweiden van de Khan-Tengiri-bergen, Ak-Sai en Arpa-hooglandvalleien in Kirgizië.
Het doel van dit onderzoeksproject van het International Mountain Institute, International University of Kyrgyzstan (sinds 2022 ondersteund door Bears in Mind), is om de gegevens over de huidige verspreiding van de populatie, ecologie en seizoensgebonden voedingspatronen van de HBB’s beter te begrijpen. Het belangrijkste onderzoeksgebied zal het Naryn State Nature Reserve zijn, dat een belangrijk onderdeel is van het leefgebied bruine beren, bedreigde sneeuwluipaarden (Panthera uncia), Himalaya wolven en wilde hoefdieren zoals argali, steenbok, maral en ree.
De afgelopen jaren zijn er relatief veel gerehabiliteerde Bruine beren uitgezet. Weten we echter wel of deze beren zich normaal gedragen in het wild? Of vertonen ze ander gedrag in vergelijking met hun wilde soortgenoten? En in welk opzicht is dit, of kan dit voor problemen zorgen?
In dit project wil een team van Fundacion Oso de Asturias (FOA) in Spanje, samen met experts van ARCTUROS en de IUCN Bear Specialist Group het gedrag beschrijven en vergelijken van uitgezette Europese bruine beren die een rehabilitatieproces in gevangenschap hebben doorgemaakt met onafhankelijke jong-volwassen beren die binnen hun wilde familiegroep zijn opgegroeid. Het team wil met name de dagelijkse activiteiten en bewegingspatronen van de subadulte beren en hun gebruik of vermijding van menselijke / bebouwde gebieden vergelijken. Aan de andere kant wil het team ook aanvullende data evalueren van andere beren, rekeninghoudend met andere populaties bruine beren (bijv. Brits Columbia, Canada) of andere beersoorten (bijv. Amerikaanse- en Aziatische zwarte beren).
De uiteindelijke resultaten van dit onderzoek kunnen van groot belang zijn voor het management van verweesde, gewonde of teruggeplaatste berenwelpen of jonge beren, omdat men meer te weten komt hoe ze zich gedragen na hun vrijlating in het wild.
Dit project richt zich op de zeldzame Himalaya bruine beer (Ursus arctos isabellinus, afgekort HBB), één van de vier beersoorten die India rijk is. Naar schatting leven er nog maar 500-750 van deze beersoorten in India. De HBB is ook de oorzaak van escalerende conflicten met mensen in de regio Ladkah, het Trans-Himalaya deel van hun verspreidingsgebied in India. Ze doden vee, plunderen gewassen en gaan regelmatig dorpen binnen op zoek naar voedsel. Depredatie op vee varieerde van in omvang van 0,6% in Kasjmir tot 10-40% in Ladakh. In de afgelopen jaren (2016-2017) waren HBB’s verantwoordelijk voor >70% van het totale verlies van vee aan roofdieren in Kargil, Ladakh. De redenen voor deze enorme piek van vee dat gedood wordt door beren is onbekend. Maar deze negatieve interacties tussen beren en mensen tasten niet alleen het lokale levensonderhoud en de economie aan, maar leiden ook tot een algemeen negatieve houding ten opzichte van beren. Soms manifesteert dit zich in het doden van beren als vergelding, zoals bijvoorbeeld bij een incident in de Drass-regio van Ladakh, waar een jong-volwassen beer met stenen werd bekogeld en in het nauw gedreven bij een klif, wat eindigde in de val van de rotswand en dood van die beer.
Effectieve maatregelen voor het voorkomen en oplossen van conflicten moeten veelal sociale factoren omvatten, zoals community educatieprogramma’s en beheer. Educatie- en bewustwordingsprogramma’s zijn belangrijke focus activiteiten in gemeenschapsgerichte acties voor conflictbeheersing, zoals voorgesteld door het Human-Bear Conflict Expert Team van de IUCN Bear Specialist Group. Deze activiteiten helpen mensen bewust te worden van de omgeving waarin ze samenleven met beren, inclusief beer-ecologie en biologie, maar ook kritisch denken ontwikkelen door kennis te vergroten wat bijdraagt aan het veranderen van hun houding en gedrag t.a.v. beren en andere wilde dieren. Het is wetenschappelijk aangetoond dat animositeit naar dieren in het wild afneemt wanneer mensen bewust worden gemaakt van mogelijkheden om conflictsituaties met dieren in het wild te vermijden en / of aan te pakken.
Bears in ind ondersteunt het project sinds 2021 en de specifieke doelstellingen, uitgevoerd door de Snow Leopard Conservancy – India Trust, zijn:
Educatie van lokale communities om duurzaam gebruik van alpine graslanden en het verzamelen van geneeskrachtige planten te motiveren door middel van inspirerende activiteiten ontworpen door het gebruik van speltheorie.
Bouwen aan toegewijd beheer door lokale communities voor het vermijden en verminderen van conflicten tussen mens en beer, door vrijwillige burgers uit deze lokale gemeenschappen te inspireren om de ‘Bear Guardians‘ te zijn.
Met een speciale focus op Bruine beren (Ursus arctos), maar ook andere beersoorten, en in samenwerking met verschillende dierentuinen in het Verenigd Koninkrijk, heeft dit project van de Universiteit van Salford in het Verenigd Koninkrijk tot doel om het probleemoplossend vermogen en het manipuleren van objecten van verschillende soorten carnivoren waaronder beren te testen. Hoewel het project belangrijk is vanuit het oogpunt van het houden van deze soorten in gevangenschap (ex situ) – in termen van verrijking en verbetering van het welzijn van de beren – heeft het ook een grondige theoretische basis.
De uitkomsten van de proeven zullen worden vergeleken met verschillende sociale, ecologische en levenshistorische factoren (geboorte/sterfte/groei/levensverwachting etc), om te onderzoeken of grote hersenen zijn geëvolueerd om vaardigheden te faciliteren binnen een specifiek domein zoals socialiteit (de “social brain”-hypothese) of dat ze zijn geëvolueerd om meer algemene vaardigheden (de “cognitieve buffer” -hypothese) te kunnen verwerken. Door het testen van de ‘sociale hersenen‘ en ‘cognitieve buffer‘-hypothesen, zullen de resultaten van dit project bijdragen aan het bevestigen van de oorsprong van cognitie en het benadrukken van de cognitieve capaciteit van grote carnivoren, met name beersoorten. Voor beren voorzien we positieve bevestiging als gevolg van veranderingen in de perceptie van het publiek, wat we eerder ook zagen bij andere “intelligente” taxa.
Hier is een link naar het wetenschappelijke artikel van Helen Chambers.
Bears in Mind financierde een deel van het onderzoek in 2021-2022.
(c) Header foto van beer met puzzelbox: Kathryn Page
De verspreiding van Bruine beren in de Oostelijke Balkan bestaat uit twee, momenteel met elkaar verbonden, populaties; de centrale Balkan- en de Rilo-Rhodope berenpopulatie. Gedeeld door Bulgarije en Griekenland. Met meer dan acht bekende ongevallen tussen menseen beren, waaronder één dodelijk tussen 2010-2017 en een toename van het aantal schade meldingen gerelateerd aan beren, is de regio Smolyan in Bulgarije een ‘hotspot’ geworden voor anti-beer mentaliteit. Als gevolg hiervan is er een groot risico op toename van berenstroperij.
Lokaal onderzoek heeft een ruwe schatting van de populatiegrootte opgeleverd, maar tot op heden is er geen gezamenlijke rigoureuze methode uitgevoerd om de populatie in kaart te brengen. Om de juiste beschermingsmaatregelen te nemen, is het van groot belang dat men weet hoeveel beren er zich waar bevinden.
Dit project, geleid door de Balkani Wildlife Society en ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel de populatiegrootte en verspreiding van Bruine beren in de Oost-Balkan te schatten met behulp van genetische analyses van meerdere bronnen zoals uit haar en poep. Het belangrijkste doel is om nauwkeurige schattingen te maken van de totale (N) en effectieve populatiegrootte (Ne) voor een van de grootste verspreidingsclusters van de Bruine beer binnen Europa.
