Home > 2025

Project year: 2025

Lippenberen (Melursus ursinus) zijn afhankelijk van holen voor voortplanting, het grootbrengen van jongen en beschutting. Toch is hun ecologie met betrekking tot het gebruik van holen nog nauwelijks onderzocht, met name in de Indiase staat Gujarat. Dit nieuwe project van het WCB Research Lab, dat sinds 2025 wordt gefinancierd door Bears in Mind, heeft als doel het onderzoeken van de selectie van holenlocaties door lippenberen in het noorden van Gujarat. Het onderzoeksgebied omvat zowel beschermde gebieden (Jessore en Balaram-Ambaji Wildlife Sanctuaries) als door mensen verstoorde bossen (het Polo-bos en de omliggende gebieden van de reservaten).

Door het bestuderen van habitatkenmerken, terreinstructuren en menselijke verstoringen zal dit onderzoek de belangrijkste factoren identificeren die de keuze voor een hol beïnvloeden. De gegevensverzameling omvat veldonderzoeken, het identificeren van sporen en het gebruik van cameravallen om het gebruik van holen te bevestigen. Milieuparameters zoals hellingshoek, ligging ten opzichte van de zon, vegetatietype en bosbedekking worden vastgelegd, evenals de ruimtelijke nabijheid van waterbronnen, wegen en nederzettingen. Kaartanalyse en statistische modellen, waaronder Generalized Linear Mixed Models (GLMM), zullen worden gebruikt om de geschiktheid van leefgebieden te beoordelen.

De bevindingen zullen bijdragen aan natuurbeschermingsplannen door kritieke holengebieden te identificeren en de risico’s van menselijke activiteiten te evalueren. Dit onderzoek levert wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen voor het beheer van leefgebieden en het beperken van conflicten, ter ondersteuning van duurzame beschermingsinspanningen voor lippenberen in Gujarat.

De Maleise beer (Helarctos malayanus) leeft in de laagland tropische regenwouden van Zuidoost-Azië, waar zijn teruggetrokken gedrag en het moeilijk toegankelijke terrein het monitoren van populaties bemoeilijken. Ondanks recent onderzoek blijft de staat van instandhouding onzeker, vanwege het gebrek aan systematische inspanningen voor populatiemonitoring. Maleise beren staan als Kwetsbaar vermeld op de IUCN Rode Lijst, en hun populaties raken steeds verder versnipperd door ontbossing en stroperij.

Traditionele monitoringsmethoden zoals cameravallen en niet-invasieve genetische bemonstering kennen beperkingen in tropische omgevingen. Het team van het Bornean Sun Bear Conservation Centre (BSBCC) heeft echter innovatieve technieken ontwikkeld, zoals het gebruik van iDNA (beren-DNA verkregen uit bloedzuigers en mestkevers). Deze methode bleek succesvol in het terugwinnen van Maleise beer-DNA en het identificeren van individuele dieren via deze ongewervelden, wat het geschikt maakt voor het monitoren van wilde populaties.

Aangemoedigd door deze resultaten, willen onderzoekers deze aanpak uitbreiden met een veldproef in het Tabin Wildlife Reserve in Maleisië. Daarbij wordt iDNA gecombineerd met andere methoden, zoals cameravallen en sporenonderzoek, om de schattingen van de populatie te verbeteren en beschermingsmaatregelen nauwkeuriger toe te passen.

Bears in Mind financiert dit onderzoeksproject sinds 2025.

Alle beer­soorten worden bedreigd door illegale handel in hun lichaamsdelen, die worden gebruikt als trofeeën, voor consumptie en voor toepassing in traditionele medicijnen. De experts van Monitor Conservation Research Society (Monitor) hebben de afgelopen decennia onderzoek gedaan en handhavingsondersteuning geboden om de illegale handel in beren tegen te gaan – met name, maar niet uitsluitend, in Azië.

Een van de grootste obstakels bij het bestrijden van de illegale internationale handel in berenonderdelen en afgeleide producten, is het gebrek aan effectief gebruik van de Conventie inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten. In het kort: CITES. Met 185 leden is CITES ’s-werelds belangrijkste verdrag voor het reguleren en beheersen van de internationale handel in wilde dieren – inclusief alle acht beer­soorten.

Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) uit 2007 stelde vast dat “de aanhoudende illegale handel in delen en afgeleide producten van berensoorten de effectiviteit van de Conventie ondermijnt en dat, als CITES-Partijen en niet-aangesloten staten geen actie ondernemen om deze handel te beëindigen, stroperij kan leiden tot achteruitgang van wilde berenpopulaties die zelfs kunnen uitmonden in het verdwijnen van bepaalde populaties of zelfs soorten.” Ook werd erkend dat “lange termijnoplossingen voor de bescherming en het behoud van beren vereisen dat inhoudelijke en meetbare acties worden genomen”.

De resolutie spoorde de Partijen verder aan tot het ondernemen van verschillende acties en adviseerde dat zij “maatregelen herzien en waar nodig versterken om de bepalingen van de Conventie ten aanzien van delen van soorten die zijn opgenomen in Bijlagen I en II te handhaven, waar het berenonderdelen en -producten betreft.” Daarnaast werd aanbevolen dat Partijen en niet-aangesloten staten “dringend het probleem van de illegale handel in berenonderdelen en -producten aanpakken”.

Monitor heeft vastgesteld dat (ten minste) enkele Partijen bij de Conventie, die betrokken zijn bij illegale en/of niet-duurzame handel in berenonderdelen en/ of -producten, geen significante stappen hebben ondernomen om dit probleem aan te pakken of om de aanbevelingen van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) op te volgen. Er is geen systematische evaluatie uitgevoerd van de acties van Partijen op dit gebied, en er is dus geen sprake van verantwoording.

Monitor heeft financiering gekregen van Bears in Mind om samen met partners dit probleem te onderzoeken en een beoordeling van de genomen maatregelen uit te voeren, voorafgaand aan de komende CITES Conference of the Parties, die in november 2025 in Oezbekistan zal plaatsvinden.

Wij zijn van mening dat de effectieve uitvoering van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14), en het voortdurend monitoren van de voortgang op dit gebied, absoluut essentieel is om van CITES een effectief instrument voor de bescherming van beren te maken. Het gebrek aan uitvoering ondermijnt niet alleen de Conventie, maar ook de inspanningen en kansen om ervoor te zorgen dat internationale illegale en niet-duurzame handel geen bedreiging vormt voor het behoud van beren.

De populatie lippenberen neemt af in hun verspreidingsgebied als gevolg van aantasting van leefgebied, verlies van leefgebied en conflicten met mensen. Deze bedreigingen zullen naar verwachting toenemen door de toenemende verstedelijking en de vraag naar natuurlijke hulpbronnen. In het afgelopen decennium heeft menselijk ingrijpen in hun leefgebieden geleid tot een toename van het conflict tussen mens en lippenbeer in India.

Rajasthan, de grootste provincie van India, heeft beperkte wetenschappelijke gegevens over lippenberen. Bestaande studies richten zich vooral op de verspreiding, het dieet binnen één beschermd gebied en de lokale perceptie van de soort. Deze studies benadrukken de dringende noodzaak naar meer onderzoek vanwege de toenemende dreiging van stroperij en aantasting van leefgebied. Deze studie, die sinds 2024 wordt ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel de genetische variabiliteit en populatiestructuur in het zuiden van Rajasthan te onderzoeken met als doel data over het landschap en de genetische diversiteit te identificeren en ook bij te dragen aan het project van de IUCN Bear Specialist Group over het in kaart brengen van het verspreidingsgebied van Aziatische beren in het algemeen.

De bescherming van brilberen in de Colombiaanse Andes kan worden versterkt door ecologische kennis over te dragen die vooropgezette, vaak negatieve en ongefundeerde of zelfs misleidende opvattingen over deze beersoort tegengaat. In plattelandsgemeenschappen zijn kinderen belangrijke doelgroepen om deze kennis te ontvangen en te delen. Ze kunnen nieuwe percepties over brilberen mee naar huis nemen en delen met hun families om zo de negatieve, indien aanwezige, houding ten opzichte van beren te veranderen. Deze percepties of ‘beleving’ over de brilbeer worden gepresenteerd en ontwikkeld in een educatieve ruimte op scholen waar de brilbeer het belangrijkste studieobject wordt voor groepen kinderen. Ze leren de meeste bijzondere kenmerken van de beer door middel van creatieve en speelse activiteiten op basis van biologische en ecologische gegevens die in hun lokale omgeving zijn verkregen.

Dit project, dat sinds 2024 wordt ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel brilberen les op scholen te implementeren in vier gemeenschappen in de buurt van het Mamakacha-gebergte, een beschermd gebied dat belangrijk is voor het behoud van beren in de oostelijke Cordillera van Colombia. Net als op andere plaatsen waar mensen in nauw contact staan met berenpopulaties, brengt coëxistentie vaak conflicten met zich mee. Het belangrijkste doel van het project is om actuele kennis over de brilbeer te verspreiden onder kinderen van plattelandsgemeenschappen in Mamapacha en zo de volwassen bevolking te bereiken en hen nieuwe perspectieven te bieden om het conflict tussen mens en beer te verminderen of voorkomen.

Of in het Spaans: Subiendo Montañas por el Oso Andino! Is een nieuw veelzijdig project gericht op het bereiken van twee hoofddoelen:

  • Enerzijds is het doel & de uitdaging om 12 belangrijke bergen in Ecuador te beklimmen, die symbool staan voor een toewijding aan inspanningen voor natuurbescherming.
  • Anderzijds zal het educatief project “Kennismaking met de Andesbeer” opzetten in de omliggende gemeenschappen, waardoor een educatieve en recreatieve ruimte wordt gecreëerd die gewijd is aan de Brilbeer.

Er zal er een ‘Natuur-communicatieprogramma’ worden gelanceerd om lokale gemeenschappen te betrekken en voor te lichten over het belang van het behoud van de Brilbeer en zijn hooggelegen leefgebied: de páramo.

Het project zal ook de participatie van het publiek uit de gemeenschappen en daarbuiten aanmoedigen door individuen uit te nodigen om de bergen samen met Brilbeer-onderzoeker Santiago Molina te beklimmen. Deelnemers dragen financieel bij en ontvangen als onderdeel van hun bijdrage een T-shirt of thermoskan met het logo van het project.

Door persoonlijk avontuur te combineren met gemeenschapsgericht onderwijs over natuurbescherming en beren, wil Molina en het team van de organisatie Kolibria een diepere waardering voor de bescherming van dieren in het wild stimuleren en duurzame natuurbescherming in de regio bevorderen.

Bears in Mind ondersteunt dit avontuurlijke project sinds 2024.

In de westelijke Himalaya van India leven de Himalaya bruine beer (Ursus arctos isabellinus) en de Aziatische zwarte beren (Ursus thibetanus) in de nabijheid van mensen. Deze mensen, van wie velen afkomstig zijn uit verschillende inheemse groepen, zijn in de eerste plaats ofwel veehouders (bijv. de Bakerwals en Gaddis) of landbouwers (verbouwers van met name fruit zoals appels). Deze nabijheid van beren tot mensen wordt steeds meer vergroot door klimaatverandering, die tot gevolg heeft dat gewassen op grotere hoogtes verbouwd worden, wat het verlies van geschikt leefgebied voor beren tot gevolg heeft. Dit leidt tot meer negatieve interacties tussen mens en beer, waaronder, maar niet beperkt tot, meer plunderingen van gewassen door beren en aanvallen op vee. Het grootste deel daarvan wordt ‘beantwoord’ door de boeren of veehouders met het doden van beren als vergelding. Als de financiële gevolgen van het verlies van levensonderhoud door beren niet voldoende worden gecompenseerd, kan het illegale doden van beren als vergelding ook leiden tot toename in illegale handel in delen van beren voor traditionele medicijnen in m.n. China.

Op basis van deze informatie streeft het team er naar om een lokaal netwerk van aangewezen personen in specifieke regio’s te operationaliseren, om actief te werken aan interventies voor de bescherming van mensen en beren; het waarborgen van de bescherming van beren en tegelijkertijd het levensonderhoud van mensen te beschermen.

Bears in Mind ondersteunt het project sinds 2024.

Het TusnadEcoBear-concept, geïnitieerd in 2022 in Băile Tușnad, Roemenië, bevordert het samenleven van mens en beer door middel van communicatie, onderwijs, betrokkenheid en samenwerking. Deze pijlers omvatten de Watch-app voor het waarnemen van beren, het bezoekerscentrum ‘De Grot’, het  educatieve festival Fest en de wetenschappelijke conferentie Conf. Met bewezen succes is het doel om het project uit te breiden naar omliggende gemeenschappen en deze Bear Smart op te zetten door middel van voortdurende samenwerking.

Belangengroepen in de stad Băile Tușnad en de omliggende ecotoeristische bestemmingen zijn niet volledig betrokken bij de coëxistentie van mens en beer, die cruciaal is voor het behoud van soorten en het verminderen van conflicten. Dit project, dat sinds 2025 wordt ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel het bewustzijn te vergroten en de impact ervan te vergroten door specifieke uitdagingen aan te pakken die de huidige methoden of wetten over het hoofd zien, samenwerkingsmogelijkheden te creëren en het onderwijs over de bescherming van beren op lokale scholen te verbeteren.

Slechts ongeveer 17% van de naar schatting 17.000 km2 aan leefgebied van de Lippenbeer (Melursus ursinus) in Nepal is effectief beschermd. De onbeschermde populaties van Lippenberen zijn grotendeels beperkt tot de bossen van de Churia-heuvels. In het oostelijke deel van het Churia-gebergte ligt het Trijuga-bos dat ooit een bolwerk was voor Lippenberen, maar nu wordt geconfronteerd met ongekende bedreigingen.

Het team van WILD CARE (Wildlife Conservation and Research Endeavour Nepal) heeft de afgelopen drie jaar uitgebreide kennis opgedaan in dit gebied en het heeft een hoge mate van menselijke verstoring aan het licht gebracht, wat heeft geleid tot een lage berendichtheid, versnipperde verspreiding en conflicten, waardoor beren op de rand van lokaal uitsterven worden geduwd. Nu de basisgegevens zijn verkregen, is de uitdaging het verbeteren van het bewustzijn, de perceptie en het vermogen van de lokale bevolking om harmonieus samen te leven met Lippenberen en steun voor natuurbehoud te bevorderen.

Dit project, dat sinds 2024 wordt ondersteund door Bears in Mind, is ontwikkeld om deze uitdaging aan te gaan door middel van (i) uitgebreide bewustmakingscampagnes in lokale gemeenschappen en scholen, (ii) het voorlichten van bestuurders op lokaal niveau om de bescherming van Lippenberen op te nemen in richtlijnen voor bosgebruik & beheer, en (iii) betrekken van mensen werkzaam in de bosbouw over het monitoren van Lippenberen. Door de kloof tussen wetenschappelijk onderzoek en betrokkenheid van de gemeenschap te overbruggen, biedt het project hoop voor het voortbestaan van Lippenberen op de lange termijn in dit kritieke ecosysteem.

De provincie Paucartambo, gelegen in de regio Cusco in Peru, heeft diverse ecosystemen zoals graslanden en nevelwouden die het belangrijkste leefgebied vormen van de brilbeer (Tremarctos ornatus). Deze soort speelt o.a. een cruciale rol bij de verspreiding van zaden en het behoud van het ecologisch evenwicht. Hun voortbestaan wordt echter bedreigd door verlies van leefgebied, stroperij en conflicten met mensen. De provincie Paucartambo maakt deel uit van het grote Manu Biosphere Reserve. Het is belangrijk dat de lokale bevolking de soort kent en waardeert – de enige wijze waarop mensen respect krijgen voor een dergelijk dier en het willen beschermen.

Gezien de situatie van de brilbeer in deze provincie, is er behoefte aan een milieueducatief project dat gericht is op de verspreiding van kennis over zijn ecologie en de bescherming. Dit project, uitgevoerd door de organisatie Q’alachaqui met financiële hulp van Bears in Mind sinds 2024, is bedoeld om het bewustzijn over het belang van de bescherming van de brilbeer en zijn leefgebied te bevorderen door middel van educatieve activiteiten, interactieve workshops en de deelname van de lokale gemeenschappen. De doelgroep van het project zijn leerlingen van het basisonderwijs van onderwijsinstellingen in het district Paucartambo, aangezien kinderen de culturele link met de soort voelen, maar ze de impact die de brilbeer heeft op de lokale ecosystemen nog niet kennen of begrijpen.