De bruine beer (Ursus arctos) is een van de bedreigde diersoorten die in Armenië worden beschouwd “Kwetsbaar” in het Red Data Book van Armenië. Zoals op veel plekken in de Wereld, staat de soort onder druk vanwege verlies en degradatie van leefgebied, veroorzaakt door de aanhoudende menselijke druk, illegale jacht en vallen uitgezet voor wild. Daarnaast worden er regelmatig welpen uit het wild gehaald en als huisdier gehouden. Er is een gebrek aan wetenschappelijke data over populatiegrootte, trends, verspreiding en gedrag van bruine beren in Armenië. Het onderzoek dat in 2013 in de regio Vayots dzor is uitgevoerd, suggereert echter dat er in deze regio een aanzienlijke populatie beren voorkomt.
Sinds 2016 is de lokale partner van Bears in Mind, Foundation for the Preservation of Wildlife and Cultural Assets (FPWC), een wilde fruitboomkwekerij in het Caucasus Nature Reserve (CWR) gestart, met de nadruk op het reduceren van Mens-Beer Conflicten in de regio’s Ararat en Vayots dzor door heel specifiek wilde fruitbomen te planten. Dit zorgt voor voeding van kleine zangvogels tot grote zoogdieren zoals beren. Sinds de start van het project heeft de FPWC meer dan 350.000 wilde fruitbomen geplant met als doel de aangetaste natuur te herstellen en leefgebied voor wilde dieren te bieden voor broeden, foerageren en rusten. Ook is het doel van het natuurprogramma om de impact van de klimaatverandering in Armenië aan te pakken en te minimaliseren.
Het doel van het project dat sinds 2022 door Bears in Mind wordt ondersteund, is om het conflict tussen mens en beer in de Vayots dzor-regio te verminderen met het oprichten en trainen van een “Rapid Response Group”. Deze zal uitgebreide gegevens over aanvallen van beren op mensen verzamelen en locatie specifieke fruitbomen planten om beren weg te houden van nederzettingen. Op lange termijn zal men alternatieve bronnen van voedsel bieden voor beren en andere wilde dieren. Bovendien wil de FPWC op korte termijn een aanvullend voedingsprogramma opzetten voor de beren door ze te voeren met seizoensfruit en -groenten die zijn gekocht van de dorpelingen van kwetsbare gemeenschappen.
Het doel van dit project was om enkele beren uit de omgeving van Yerevan in beslag te nemen en een nieuw thuis te geven in het grote berenverbrijf van Yerevan Zoo, wat met financiële hulp van Bears in Mind eind 2017 werd afgebouwd.
Vlak voor Kerstmis 2017 is met geld van Bears in Mind een beer bevrijd uit haar kooi bij restaurant Shant, en overgebracht naar het quarantaine verblijf in Yerevan Zoo. Hier zal ze enkele weken verblijven om aan te sterken en er zal vooral gekeken worden naar haar zeer slechte gebit. Inmiddels loopt ze tussen de andere beren van het grote berenverblijf in de dierentuin en gaat het goed met haar.
De tweede beer die in het voorjaar van 2018 gered is, is een 2-3 jarig vrouwtje (zie foto hieronder). Men weet niets van haar oorsprong af, wild of geboren in gevangenschap, maar tot het moment van de redding door FPWC werd ze in een kleine betonnen kooi gehouden naast hotel ‘Golden Hill’ in de noordelijke Armeense stad Gyumri. Ook zij is inmiddels overgebracht naar het quarantaine verblijf in Yerevan Zoo en gelukkig gaat het goed met haar en verkeert ze in een prima gezondheid!
De redding van deze twee beren is mede mogelijk gemaakt door een genereuze donatie door de Stichting Bouwstenen voor Dierenbescherming.
FPWC gebruikt vooral filmbeelden om de enorme biodiversiteit die Armenië en de hele zuidelijke Kaukasus rijk is, onder de aandacht te brengen. De regio is een zogenaamde ‘hotspot’. Dit houdt in dat het gebied tot één van de meest soortenrijke en tevens meest bedreigde op aarde hoort. De lokale bevolking is zich nauwelijks bewust van de enorme rijkdom en houdt zich daarom vrijwel niet bezig met beschermen ervan. FPWC werkt op alle mogelijke manieren aan het creëren van bewustzijn bij de lokale bevolking, van jong tot oud.
Sinds 2011 is FPWC nauw betrokken bij de dierentuin van Yerevan. Een unieke gelegenheid om de rijke natuur van Armenië ook hier naar voren te brengen. Daarnaast is het vooral zaak om de vele verblijven die de dierentuin rijk is, aan te pakken zodat het welzijn van de dieren toeneemt. Het oude berenverblijf hoort daar toe. Een zachte ondergrond, schuilmogelijkheden en klimstructuren bieden de twee jonge beren al veel meer gelegenheid om hun natuurlijke gedrag te ontplooien. De verzorgers zijn getraind en weten nu als geen ander hoe ze beren moeten verzorgen. Het nieuwe, 5 hectare grote, berenverblijf is inmiddels opgeleverd en eind 2017 is met financiële hulp van Bears in Mind de eerste beer uit haar benarde situatie gered en ondergebracht in het nieuwe verblijf.
