Tijdens de Kinderboekenweek organiseren we een speciale dag rondom het boek Wij, Beren in Ouwehands Dierenpark. Kinderen vanaf 8 jaar ontdekken alles over beren en het verhaal van het boek. Schrijver Lotte Stegeman geeft een interactieve presentatie met quiz en berenfilmpjes, en illustrator Marieke ten Berge leert je beren tekenen in een workshop.
Uiteraard is die dag het boek, samen met andere bereleuke merchandise, te koop. Alle opbrengst gaat naar de bescherming van de beer. Daarnaast zijn er nog veel meer leuke activiteiten, zoals schminken en educatie over beren.
Het complete programma maken we later bekend op deze pagina en via social media. Zet deze berenmiddag alvast in je agenda!
Op zondag 14 september is het weer zover: de Dag van de Beer! Hét jaarlijkse evenement van Bears in Mind voor al onze berenbeschermers. Tussen 12.00 en 16.00 uur zullen er in en rondom Het Berenbos gezellige activiteiten georganiseerd worden. Geniet van heerlijke beer thema hapjes, laat je schminken als beer en doe mee met bereleuke spelletjes.
Dit jaar mag iedereen, jong en oud, zijn of haar (beren)knuffel meenemen voor een speciale gezondheidscheck bij onze Bears in Mind-dokters. Heeft jouw knuffel kleine kwaaltjes? Geen zorgen, want Bob de Berendokter is aanwezig voor reparaties aan vulling, oogjes, neusjes of loszittende stiksels.
Onze nieuwe ambassadeur Lotte Stegeman, schrijver van Wij, Beren, is erbij, samen met illustrator Marieke ten Berge. Zij vertellen over de berenreizen die ze voor dit boek maakten, hoe de prachtige illustraties gemaakt worden en hoe het verhaal geschreven is. Marieke helpt je om zélf een beer te illustreren. En natuurlijk kun je het boek ook kopen en laten signeren door Lotte en Marieke.
Het volledige programma maken we later bekend op onze website en sociale media.
Verschrikkelijk nieuws uit Het Berenbos. Bruine beer Taras, die recent vanuit Oekraïne aankwam in Ouwehands Dierenpark, is op 23 juli helaas ingeslapen. Taras heeft in Het Berenbos een botbreuk aan zijn achterpoot opgelopen. Na onderzoek bleek het een erg complexe botbreuk te zijn. Na overleg met meerdere dierenartsen bleek er helaas geen enkele optie om het te behandelen. Daarom is na uitvoerig en vooral moeilijk overleg geconcludeerd dat er geen andere keuze was dan hem in te moeten laten slapen.
Wat hadden we hem graag nog heel veel prachtige jaren in Het Berenbos gegund. Taras kwam eerder dit jaar samen met berin Roza vanuit Oekraïne naar het Berenbos
Mooie karakteristieke beer Igor is half juli in de ochtend ingeslapen. Igor was de laatste tijd nog in de vijver te vinden maar na intensieve observatie werd zijn gedrag bevestigd wat de scans al lieten zien. Hij had op diverse plekken in zijn lichaam botwoekeringen, met name in zijn nek, ellenbogen en lagere deel van zijn wervelkolom. Hierdoor raakten zenuwbanen steeds verder bekneld, waardoor de kans op verlamming snel aan het toenemen was. Ook moet hij al veel pijn gehad hebben. Nu de beren alleen maar meer te eten krijgen, richting de winterperiode, zou het toenemende gewicht voor hem een zware en gevaarlijke extra belasting zijn. Pijnstilling heeft in dit soort gevallen geen zin, omdat hierdoor juist de kans op beknelling van de zenuwen wordt vergoot. Met pijn in het hart is besloten hem verder lijden te besparen en in te laten slapen.
Drie beren broers
We kwamen de drie beren broers Igor, Duuk & Diesel in 2005 op het spoor tijdens een landelijke inventarisatie van beren in nood in Georgië. Ze zaten in een kale betonnen kooi in een recent gesloten dierentuin in de stad Rustavi, iets ten zuiden van de hoofdstad Tbilisi. Ze zouden op 4-jarige leeftijd geëuthanaseerd worden als er niet snel een nieuw thuis gevonden werd. Na een oproep & inzamelingsactie op nationale televisie bij ‘RTL4 In het Land’, kon Bears in Mind een speciaal vrachtvliegtuig huren om ze naar Nederland te halen. Vanaf april 2007 hebben de drie Georgische beren in Het Berenbos gewoond. Na een aantal mooie, zorgeloze jaren in Het Berenbos overleed Diesel al in 2015, en Duuk in 2023. Beide aan ernstige vormen van artrose en spondylose, te wijten aan hun erbarmelijke verleden.
Bijzondere verschijning
Igor was een van de meest herkenbare beren in Het Berenbos door zijn karakteristieke lichte kraag en daardoor ook een publiekslieveling. Igor was tot Duuk zijn dood altijd in de buurt van zijn broer te vinden. Samen lagen Igor en Duuk vaak in de vijver waar ze uren stoeiend doorbrachten. Hierdoor waren ze een van de meest bekende duo’s in Het Berenbos. We zijn blij dat Igor nog 18 jaar van zijn berenleven in Het Berenbos heeft mogen genieten en we gaan de mooie ‘gekraagde’ beer erg missen.
Bruine beren Taras en Roza, die in mei aankwamen in Ouwehands Dierenpark, hebben hun eerste stappen in Het Berenbos gezet. Na een traumatisch verleden en een lange reis uit Oekraïne gaan ze nu een beerwaardige toekomst tegemoet.
Middels de crowdfunding ‘Beregoeie Reis’ kon stichting Bears in Mind de twee beren ophalen in Oekraïne. Daar werden ze in oktober 2024 geëvacueerd uit een privédierentuin nabij het actieve oorlogsfront in de regio Donetsk. Taras en Roza leefden al in slechte omstandigheden, maar na raketinslagen in hun verblijven waren zij in direct gevaar. Gelukkig kon Bears in Mind de beren direct evacueren en tijdelijk onderbrengen in de al overvolle berenopvang nabij Lviv, in berenwoud Domzhyr van partner van Bears in Mind, Viervoeters.
De juiste voorbereidingen
Toen eindelijk al het papierwerk rond was, konden de beren opgehaald worden. Bears in Mind vertrok op 5 mei en na een lange en vermoeiende reis verliep goed en in de nacht van 9 op 10 mei arriveerden ze in Ouwehands Dierenpark. Hier begon de quarantaineperiode. Na de quarantaine ondergingen beide beren een gezondheidscontrole. Een belangrijke stap voordat de beren aan hun nieuwe leven kunnen beginnen. De slechte voeding die zij vroeger kregen en het kleine verblijf waarin zij leefden, kan gezondheidsproblemen met zich meebrengen. Beide beren zijn goed door de controle heen gekomen. Ze zijn door de CT-scan gegaan, hun bloed is afgenomen en ook hun gebit is gecheckt. Nu staan alle signalen op groen. De beren mochten Het Berenbos in!
Met een duik Het Berenbos in
Een nieuwe omgeving is altijd wennen, maar Roza en Taras gingen direct het bos in. Roza wist al snel de appels en de honing te vinden. Taras plonste meerdere keren de vijver in en bekeek de holen en hutjes in het verblijf. Doordat Het Berenbos uit twee delen bestaat, krijgen Taras en Roza de kans om rustig de ene helft van het bos te ontdekken. Vervolgens zullen de andere bruine beren en tot slot de wolven stapje voor stapje aan hen geïntroduceerd worden.
In de nacht van vrijdag 9 op zaterdag 10 mei zijn de twee bruine beren uit Oekraïne goed aangekomen in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Ze gaan nu een beerwaardige toekomst tegemoet.
Op maandag 5 mei vertrok stichting Bears in Mind richting Oekraïne om de twee beren, Roza en Taras, op te halen. Het was een lange en vermoeiende reis, maar het is goed verlopen. De beren werden vervoerd in daarvoor bestemde transportkisten die aan de richtlijnen voldoen om het zo veilig mogelijk en voor hen zo comfortabel mogelijk te maken. Bears in Mind is heel dankbaar want we hebben dit kunnen doen door middel van donaties die massaal zijn binnengekomen middels de crowdfunding ‘Beregoeie Reis’.
“Onderweg kregen de beren fruit en water en werden ze nauwlettend in de gaten gehouden door transporteur Zootransfer, die ook dierenarts is. Roza en Taras hebben het uitstekend gedaan. De hele reis hebben ze rustig doorstaan en eindelijk kwamen ze 9 mei ‘s nachts aan in Ouwehands Dierenpark. Roza en Taras gaan nu na aankomst eerst een maand in quarantaine voordat ze hun eerste stappen in Het Berenbos gaan zetten. Ik ben heel blij dat we weer twee beren hebben gered met de steun van al de donateurs!”, aldus Ingrid Vermeulen, trotse directeur van stichting Bears in Mind.
Vanuit het oorlogsfront In oktober 2024 kwam de melding bij Bears in Mind binnen dat er met spoed twee beren geëvacueerd en gered moesten worden. De twee beren leefden al in slechte omstandigheden in een privédierentuin in het actieve oorlogsfront in de regio Donetsk, Oekraïne, en waren nu in direct gevaar. De raketten sloegen daadwerkelijk bij hun verblijven in, de schamele verblijven werden verwoest. De redding moest vanwege de onhoudbare situatie direct worden uitgevoerd.
Tijdelijke opvang De reddingsactie ter plaatse is direct uitgevoerd. De twee beren konden tijdelijk worden ondergebracht in de al overvolle berenopvang nabij Lviv, in berenwoud Domzhyr van partner van Bears in Mind, Viervoeters. De twee beren konden daar alleen tijdelijk terecht als ze verzekerd zouden zijn van een permanente opvangplek elders, Het Berenbos in Ouwehands Dierenpark. Bears in Mind kon de twee beren niet gelijk naar Het Berenbos in veiligheid brengen, omdat veel vergunningen en papierwerk moet worden geregeld om de twee beren te mogen transporteren. Tot die tijd zijn ze al uitstekend verzorgd om aan te sterken en voor te bereiden voor de lange reis. In de tussentijd hebben de twee beren na een publieke verkiezing nieuwe namen gekregen; Roza en Taras. En begin mei 2025 was het dan zover; Bears in Mind kon ze gaan ophalen.
Stichting Bears in Mind
Bears in Mind is de stichting voor beren in Nederland. Door het inzetten van kennis, expertise en financiële middelen zet de stichting zich in voor de bescherming van beren en hun leefgebied in het wild en voor beren in gevangenschap. Er wordt samengewerkt met lokale organisaties aan projecten op het gebied van natuurbescherming, welzijn, educatie en voorlichting. Onder de bescherming van het leefgebied van de beer vallen ook andere diersoorten die hetzelfde leefgebied delen.
Het Berenbos in Ouwehands Dierenpark
Het Berenbos is een samenwerking tussen stichting Bears in Mind en Ouwehands Dierenpark Rhenen. Bears in Mind zet zich in voor het welzijn van beren door mishandelde beren een nieuw beerwaardig bestaan te geven in semi-natuurlijke opvangcentra zoals Het Berenbos in Ouwehands Dierenpark. In Het Berenbos genieten bruine beren, die vroeger mishandeld zijn, van een onbezorgd leven. Op dit moment leven er zeven bruine beren in Het Berenbos, elk met een eigen verhaal. Sinds 1993 zijn er al meer dan dertig beren opgevangen in Het Berenbos.
Afgelopen augustus zag ik voor mijn neus een jonge bruine beer voorbijrennen. Het kleintje zag er geruststellend dik uit, klaar voor de winter. Het was bij het McNeil River State Game Sanctuary and Refuge in Alaska. Op die plek leven elke zomer veel wilde bruine beren, en ik mocht er een paar dagen kamperen. Daar, afgesloten van de door mensen bewoonde wereld, zijn de beren helemaal hun wilde zelf. Er komen al zo’n vijftig jaar mensen, maar nooit meer dan tien tegelijk. Keurig in een rij trekt dat kleine clubje elke dag als een slang door het landschap. De tientallen beren zien die mensen wel, maar laten ze links liggen. Ze hebben ze nooit geassocieerd met eten of gevaar. Bij McNeil zijn beren de baas en passen mensen zich aan. En wat denk je? Geen beer die er ooit een mens aanviel.
Foto: Auke-Florian Hiemstra
Ik hoef de volgers van Bears in Mind niet te overtuigen: wat zijn beren wonderlijke, oogverblindende en intelligente dieren. De beer is een van de bekendste diersoorten op aarde. Maar toch wemelt het van de vooroordelen en verkeerde aannamen. Zo heeft een bruine beer wel wat beters te doen dan mensen verslinden, is de gemiddelde beer dus geen monster (maar ook geen knuffelbeest), is de panda zéker geen sukkel en is een koala helemaal geen beer.
Illustrator Marieke ten Berge en ik werkten de afgelopen jaren aan een kinderboek dat eind mei verschijnt: Wij beren, eindelijk ons echte verhaal. Wie het leest, begrijpt veel meer van de acht soorten die (nu nog) op aarde rondlopen.
En natuurlijk kwam Bears in Mind op mijn pad. Het boek is af, maar ik ben die beren nog lang niet zat en twijfelde geen seconde toen Bears in Mind vroeg of ik ambassadeur wilde worden. De komende tijd ga je me vaker zien: hier, op de website en socials van Bears in Mind én live tijdens de Dag van de Beer. Hoe meer ik voor beren kan betekenen, hoe beter.
Binnenkort is dit beremooie nieuwe boek ook in de Bears in Mind webshop en bij ons informatiepunt in Het Berenbos te koop!
In oktober kwam de melding bij Bears in Mind binnen dat er twee beren met spoed geëvacueerd moesten worden. De twee beren, in een privédierentuin op ongeveer 20km van het actieve oorlogsfront in de regio Donetsk, waren in direct gevaar. De Russische dreiging in deze regio is groot en uit voorzorg werd in augustus al begonnen met de evacuatie van bijna 40 dieren. De meest gevaarlijke en moeilijk te transporteren dieren waaronder de twee beren, bleven als laatste achter. Half september werd de dierentuin dan ook echt geraakt door raketten en in oktober kwamen er weer raketten neer bij de dierentuin. Er moest iets gedaan worden, de situatie werd onhoudbaar.
De reddingsactie
De reddingsactie ter plaatse is uitgevoerd door Nataliya Popova. Zij is sinds het uitbreken van de oorlog een belangrijke spil in het redden van dieren in nood. Een absolute heldin die in zeer moeilijke en gevaarlijke situaties, soms in het holst van de nacht haar eigen leven riskeert om deze dieren naar een veiliger onderkomen te brengen. Dit kan vaak naar haar eigen opvangcentrum ten oosten van de hoofdstad Kiev. Dit opvangcentrum zit echter momenteel al overvol en daarom kon ze de beren alleen redden en meenemen als de twee beren verzekerd zouden zijn van een permanente opvangplek elders; dat gaat het Berenbos in Nederland zijn!
Het Berenbos
Er is maanden van voorbereiding nodig om alle benodigde documenten in orde te krijgen, zowel aan de Oekraïense kant als de Nederlandse kant. Maar vooral ook om de beren de EU in te krijgen, de Oekraïens-Poolse grens over. Ondertussen worden de beren uitstekend verzorgd in naar het (tevens overvolle) berenopvangcentrum ‘Domazhyr’ van onze EARS (European Alliance for Rescue Centers and Sanctuaries) partner FOUR PAWS. Hier worden ze voor ons tijdelijk opgevangen, sinds hun redding uit het verwoeste dierenpark aan de frontlinie begin november 2024.
Roza en Taras maken het hier al goed! Ze hebben ieder een apart buitenverblijf met kleine vijver om in te spelen, maar hebben ook klimstructuren en speelobjecten tot hun beschikking. Taras is inmiddels succesvol gecastreerd zodat hij straks in Het Berenbos niet voor nakomelingen kan zorgen. We willen hier immers beren opvangen, niet nog meer beren fokken! Taras is een grote donkerbruine beer die het leuk vindt om te graven en te spelen met van alles wat er in zijn verblijf ligt. Roza is een stuk kleiner, lichtbruin met een bijzondere lichte kraag en tekening op haar borst. Ze moet nog een beetje wennen aan alle veranderingen, maar ze doet het steeds beter!
Deze laatste weken in Domazhyr zijn ook gebruikt om de beren te vaccineren en te behandelen tegen parasieten. Als het eenmaal zover is, zal het team van Bears in Mind begin mei naar Domazhyr afreizen om de beren op te halen. Het transport zal gedaan worden door ZOOTRANSFER. Zij hebben in april 2022 ook beer Kiriusha naar Het Berenbos gehaald.
Om deze kostbare reddingsactie en het transport naar Rhenen mogelijk te maken, heeft Stichting Bears in Mind een crowdfunding actie opgezet; www.beregoeiereis.nl.
En dan is het zover! Na een quarantaineperiode hopelijk in juni hun eerste stappen in Het Berenbos gaan zetten. Hier kunnen ze na hun leven in kale betonnen verblijven weer écht beer zijn.
Op 2 december 2024 ontving Bears in Mind een dringende oproep over een 22-jarige vrouwelijke bruine beer genaamd Trishka. Ze werd als huisdier gehouden in een kooi achter een huis in Karaganda, Kazachstan. De eigenaar nam contact met ons op om te vragen of wij konden helpen en Trishka konden opvangen, omdat zij niet meer voor haar kon zorgen. Trishka was sinds haar welp-tijd bij haar, vermoedelijk nadat Trishka’s moeder door stropers was gedood.
Wij weigeren nooit een beer, maar wisten dat dit een race tegen de klok zou worden. Het huis en de berenkooi zouden in maart 2025 worden gesloopt en de eigenaar zou het land verlaten, en Trishka kon niet mee. Of we zouden haar op tijd redden, of ze zou mogelijk geëuthanaseerd worden… Dus zijn we meteen in actie gekomen!
Allereerst moest er een tijdelijk onderkomen voor deze prachtige beer geregeld worden. Omdat we al lange tijd nauw samenwerken met onze vrienden van het Natuurhulpcentrum in België, was snel besloten dat Trishka daar tijdelijk terecht kon. Vanuit daar zouden we rustig verder zoeken naar een geschikte permanente plek.
Vervolgens vroegen we de benodigde CITES Export- en Importvergunningen aan. Dit verliep verrassend vlot en de vergunningen werden snel verstrekt. Ondertussen moest Trishka, om België te mogen binnenkomen, gevaccineerd worden tegen rabiës, gevolgd door een serologisch onderzoek. Eind februari kwamen de resultaten binnen: positief nieuws, we konden door!
In de tussentijd werden het huis van de eigenaar en de kooi van Trishka gesloopt om plaats te maken voor een groot woningbouwproject. In overleg met de eigenaar en de projectontwikkelaar werd er een tijdelijke kleine kooi voor Trishka gebouwd op een andere locatie, zodat het project door kon gaan en wij verder konden met de voorbereidingen voor haar verhuizing naar België.
Begin april maakten we onze speciale beren-transportkist klaar om naar Kazachstan te sturen. Onze partner Zoologistics op Schiphol zond de kist vooruit, zodat alles klaarstond voor de transfer naar Astana op 12 april.
Op 24 april, één dag voordat Trishka in Frankfurt zou aankomen, kregen we in Astana het groene licht en was alle papierwerk in orde. Extra dank voor de inzet van de heer Qadyr Baimukhanov van onze lokale agent Globalink in Kazachstan en aan FlyFauna (die de documenten in Frankfurt, Duitsland verzorgde toen Trishka aankwam).
Op de ochtend van 25 april arriveerde beer Trishka op de Animal Lounge van luchthaven Frankfurt! We inspecteerden haar in het quarantainegebouw en ze maakte het goed na haar lange reis. Natuurlijk stond ze te popelen om uit de transportkist te komen! Na enkele uren van dierenartscontroles en douaneformaliteiten konden we eindelijk samen met haar richting België vertrekken. Het team van Bears in Mind en Natuurhulpcentrum arriveerde rond 17:00 uur bij het opvangcentrum voor wilde dieren in Oudsbergen, België. Trishka kon niet wachten om naar buiten te gaan! Hoewel veel dieren wat aarzelend zijn om hun veilige transportkist te verlaten, stond Trishka binnen enkele seconden buiten om haar nieuwe omgeving te verkennen.
Binnenkort krijgt Trishka een uitgebreide gezondheidscontrole en zal zij drie maanden in verplichte quarantaine blijven, omdat ze van buiten de EU komt. Daarna verhuist ze naar haar tijdelijke buitenverblijf bij het Natuurhulpcentrum. In de tussentijd zal Bears in Mind haar gezondheid en gedrag nauwlettend volgen om later dit jaar een geschikte permanente plek voor haar te vinden.
Deze reddingsmissie was een groot succes, dankzij de inzet en toewijding van alle betrokkenen!
Even terug naar vorig jaar. In mei 2024 ondertekenden het NPÚ (Tsjechisch Nationale Erfgoedinstituut, onder het Ministerie van Cultuur), Stiftung für Bären en Bears in Mind een intentieverklaring. Deze overeenkomst verplicht de partijen om samen te werken aan het beëindigen van het houden van beren in slotgrachten bij wereldberoemde Tsjechische kastelen, die onder beheer staan van het NPÚ. Het NPÚ erkent, als organisatie voor cultureel erfgoed, dat het houden van beren onder dergelijke omstandigheden bij kastelen achterhaald en niet meer wenselijk is.
Traditie
Beren nemen een bijzondere plaats in de harten van de Tsjechische bevolking, vooral door de eeuwenoude traditie om beren te houden bij iconische Tsjechische kastelen. Deze praktijk is diep verweven met de culturele identiteit van het land. Hoe zulke tradities voortgezet kunnen worden in het licht van moderne inzichten en ervaring op het gebied van dierenwelzijn, was het centrale thema van de Berenconferentie die op 15 april 2025 plaatsvond in Český Krumlov, Tsjechië. Na maanden van voorbereiding brachten we een groep internationaal gerenommeerde berenexperts bijeen, die hun inzichten met het Tsjechische kasteelbeheerders, lokale bestuurders en publiek deelden over het houden van beren in semi-natuurlijke leefomgevingen.
Discussies
Vertegenwoordigers van NPÚ, kasteelbeheerders, de stad Český Krumlov en internationale berenexperts deelden hun perspectieven. De conferentie werd gemodereerd door Dr. Alistair Bath, emeritus hoogleraar Human Dimensions of Wildlife Management uit Canada. Eerder hebben we de expertise van Dr. Bath ook ingezet bij complexe berenprojecten in Bulgarije, Kroatië en Slowakije. De sprekers van het NPÚ boden waardevolle historische context en benadrukten het culturele belang van het houden van beren in slotgrachten. Dr. Agnieszka Sergiel gaf een overtuigende presentatie over de gedragsmatige uitdagingen en welzijnszorgen die gepaard gaan met het houden van beren in gevangenschap. Vervolgens gaf dierenarts en wildlife specialist Dr. Klaus G. Friedrich een veterinaire kijk op het onderwerp, vanuit zijn jarenlange ervaring met beren.
BEAR HOPE
Om beter te begrijpen hoe traditie en moderne wetenschap hand in hand kunnen gaan, werd het BEAR HOPE-project vervolgens geïntroduceerd door projectleider Eva Filipczyková. Dit project streeft ernaar cultureel erfgoed te verbinden met hedendaagse benaderingen van dierenwelzijn in Tsjechië. Vervolgens nam Žaneta Křišťanová (MSc. student aan de ‘Czech University of Life Sciences in Praag) het woord en presenteerde de resultaten van haar publieksonderzoek waarbij bezoekers van kastelen gevraagd werd over hun mening m.b.t. het houden van beren in kasteelgrachten. Dit onderzoek was belangrijk om een zo objectief mogelijk beeld te krijgen en subjectieve speculatie van kasteelbeheerders en bijvoorbeeld de burgemeester te pareren. Het dagelijks reilen en zeilen in moderne berenopvangcentra werd uitvoerig weergegeven in presentaties van Bernd Nonnenmacher (Stiftung für Bären) en Ingrid Vermeulen (Bears in Mind), die praktische voorbeelden gaven van soort specifieke verzorging en ervaring.
Dialoog
Hoe al deze uiteenlopende inzichten – van culturele tradities tot biologische en ethische overwegingen – in balans kunnen worden gebracht, stond centraal in de aansluitende workshop, opnieuw begeleid door Dr. Bath. De conferentie markeerde een succesvolle stap voorwaarts – een startpunt voor open dialoog, wederzijds begrip en gezamenlijke inspanningen om het leven van beren die nog steeds in kasteelgrachten in Tsjechië leven, te verbeteren.
