Home > Lippenbeer

Bear specie: Lippenbeer

Lippenberen (Melursus ursinus) zijn afhankelijk van holen voor voortplanting, het grootbrengen van jongen en beschutting. Toch is hun ecologie met betrekking tot het gebruik van holen nog nauwelijks onderzocht, met name in de Indiase staat Gujarat. Dit nieuwe project van het WCB Research Lab, dat sinds 2025 wordt gefinancierd door Bears in Mind, heeft als doel het onderzoeken van de selectie van holenlocaties door lippenberen in het noorden van Gujarat. Het onderzoeksgebied omvat zowel beschermde gebieden (Jessore en Balaram-Ambaji Wildlife Sanctuaries) als door mensen verstoorde bossen (het Polo-bos en de omliggende gebieden van de reservaten).

Door het bestuderen van habitatkenmerken, terreinstructuren en menselijke verstoringen zal dit onderzoek de belangrijkste factoren identificeren die de keuze voor een hol beïnvloeden. De gegevensverzameling omvat veldonderzoeken, het identificeren van sporen en het gebruik van cameravallen om het gebruik van holen te bevestigen. Milieuparameters zoals hellingshoek, ligging ten opzichte van de zon, vegetatietype en bosbedekking worden vastgelegd, evenals de ruimtelijke nabijheid van waterbronnen, wegen en nederzettingen. Kaartanalyse en statistische modellen, waaronder Generalized Linear Mixed Models (GLMM), zullen worden gebruikt om de geschiktheid van leefgebieden te beoordelen.

De bevindingen zullen bijdragen aan natuurbeschermingsplannen door kritieke holengebieden te identificeren en de risico’s van menselijke activiteiten te evalueren. Dit onderzoek levert wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen voor het beheer van leefgebieden en het beperken van conflicten, ter ondersteuning van duurzame beschermingsinspanningen voor lippenberen in Gujarat.

Alle beer­soorten worden bedreigd door illegale handel in hun lichaamsdelen, die worden gebruikt als trofeeën, voor consumptie en voor toepassing in traditionele medicijnen. De experts van Monitor Conservation Research Society (Monitor) hebben de afgelopen decennia onderzoek gedaan en handhavingsondersteuning geboden om de illegale handel in beren tegen te gaan – met name, maar niet uitsluitend, in Azië.

Een van de grootste obstakels bij het bestrijden van de illegale internationale handel in berenonderdelen en afgeleide producten, is het gebrek aan effectief gebruik van de Conventie inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten. In het kort: CITES. Met 185 leden is CITES ’s-werelds belangrijkste verdrag voor het reguleren en beheersen van de internationale handel in wilde dieren – inclusief alle acht beer­soorten.

Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) uit 2007 stelde vast dat “de aanhoudende illegale handel in delen en afgeleide producten van berensoorten de effectiviteit van de Conventie ondermijnt en dat, als CITES-Partijen en niet-aangesloten staten geen actie ondernemen om deze handel te beëindigen, stroperij kan leiden tot achteruitgang van wilde berenpopulaties die zelfs kunnen uitmonden in het verdwijnen van bepaalde populaties of zelfs soorten.” Ook werd erkend dat “lange termijnoplossingen voor de bescherming en het behoud van beren vereisen dat inhoudelijke en meetbare acties worden genomen”.

De resolutie spoorde de Partijen verder aan tot het ondernemen van verschillende acties en adviseerde dat zij “maatregelen herzien en waar nodig versterken om de bepalingen van de Conventie ten aanzien van delen van soorten die zijn opgenomen in Bijlagen I en II te handhaven, waar het berenonderdelen en -producten betreft.” Daarnaast werd aanbevolen dat Partijen en niet-aangesloten staten “dringend het probleem van de illegale handel in berenonderdelen en -producten aanpakken”.

Monitor heeft vastgesteld dat (ten minste) enkele Partijen bij de Conventie, die betrokken zijn bij illegale en/of niet-duurzame handel in berenonderdelen en/ of -producten, geen significante stappen hebben ondernomen om dit probleem aan te pakken of om de aanbevelingen van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) op te volgen. Er is geen systematische evaluatie uitgevoerd van de acties van Partijen op dit gebied, en er is dus geen sprake van verantwoording.

Monitor heeft financiering gekregen van Bears in Mind om samen met partners dit probleem te onderzoeken en een beoordeling van de genomen maatregelen uit te voeren, voorafgaand aan de komende CITES Conference of the Parties, die in november 2025 in Oezbekistan zal plaatsvinden.

Wij zijn van mening dat de effectieve uitvoering van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14), en het voortdurend monitoren van de voortgang op dit gebied, absoluut essentieel is om van CITES een effectief instrument voor de bescherming van beren te maken. Het gebrek aan uitvoering ondermijnt niet alleen de Conventie, maar ook de inspanningen en kansen om ervoor te zorgen dat internationale illegale en niet-duurzame handel geen bedreiging vormt voor het behoud van beren.

De populatie lippenberen neemt af in hun verspreidingsgebied als gevolg van aantasting van leefgebied, verlies van leefgebied en conflicten met mensen. Deze bedreigingen zullen naar verwachting toenemen door de toenemende verstedelijking en de vraag naar natuurlijke hulpbronnen. In het afgelopen decennium heeft menselijk ingrijpen in hun leefgebieden geleid tot een toename van het conflict tussen mens en lippenbeer in India.

Rajasthan, de grootste provincie van India, heeft beperkte wetenschappelijke gegevens over lippenberen. Bestaande studies richten zich vooral op de verspreiding, het dieet binnen één beschermd gebied en de lokale perceptie van de soort. Deze studies benadrukken de dringende noodzaak naar meer onderzoek vanwege de toenemende dreiging van stroperij en aantasting van leefgebied. Deze studie, die sinds 2024 wordt ondersteund door Bears in Mind, heeft tot doel de genetische variabiliteit en populatiestructuur in het zuiden van Rajasthan te onderzoeken met als doel data over het landschap en de genetische diversiteit te identificeren en ook bij te dragen aan het project van de IUCN Bear Specialist Group over het in kaart brengen van het verspreidingsgebied van Aziatische beren in het algemeen.

Slechts ongeveer 17% van de naar schatting 17.000 km2 aan leefgebied van de Lippenbeer (Melursus ursinus) in Nepal is effectief beschermd. De onbeschermde populaties van Lippenberen zijn grotendeels beperkt tot de bossen van de Churia-heuvels. In het oostelijke deel van het Churia-gebergte ligt het Trijuga-bos dat ooit een bolwerk was voor Lippenberen, maar nu wordt geconfronteerd met ongekende bedreigingen.

Het team van WILD CARE (Wildlife Conservation and Research Endeavour Nepal) heeft de afgelopen drie jaar uitgebreide kennis opgedaan in dit gebied en het heeft een hoge mate van menselijke verstoring aan het licht gebracht, wat heeft geleid tot een lage berendichtheid, versnipperde verspreiding en conflicten, waardoor beren op de rand van lokaal uitsterven worden geduwd. Nu de basisgegevens zijn verkregen, is de uitdaging het verbeteren van het bewustzijn, de perceptie en het vermogen van de lokale bevolking om harmonieus samen te leven met Lippenberen en steun voor natuurbehoud te bevorderen.

Dit project, dat sinds 2024 wordt ondersteund door Bears in Mind, is ontwikkeld om deze uitdaging aan te gaan door middel van (i) uitgebreide bewustmakingscampagnes in lokale gemeenschappen en scholen, (ii) het voorlichten van bestuurders op lokaal niveau om de bescherming van Lippenberen op te nemen in richtlijnen voor bosgebruik & beheer, en (iii) betrekken van mensen werkzaam in de bosbouw over het monitoren van Lippenberen. Door de kloof tussen wetenschappelijk onderzoek en betrokkenheid van de gemeenschap te overbruggen, biedt het project hoop voor het voortbestaan van Lippenberen op de lange termijn in dit kritieke ecosysteem.

Lippenberen (Melursus ursinus) worden ook wel ‘umbrella species‘ genoemd: diersoorten die een belangrijke rol spelen voor het ecosysteem. Ze worden tegenwoordig als Kwetsbaar aangemerkt door de IUCN. De belangrijkste reden voor de voortdurende achteruitgang van de populatie is de verkleining en fragmentatie van leefgebied als gevolg van groeiende menselijke druk. Dit heeft verlies van genetische variatie tot gevolg, en dus functionele connectiviteit tussen populaties. Indien dit in hetzelfde tempo doorgaat, zullen er alleen nog groepen geïsoleerde populaties Lippenberen met een zeer lage genetische diversiteit overblijven, met een hoog risico op inteelt tot gevolg, wat uiteindelijk tot uitsterven zal leiden.

Een eerdere studie van Thatte et al. (2019) benadrukte de negatieve impact van menselijke activiteiten, nederzettingen en infrastructuur op de functionele connectiviteit van Lippenberen. Een andere studie van Dutta et al. (2015) benadrukte ook het belang van corridors voor Lippenberen in het Satpura-Maikal-landschap in India. In dit huidige project wil het team de genetische diversiteit, de genenstroom en de populatiestructuur in het westelijke deel van Maharashtra onderzoeken, dat drie beschermde gebieden zal omvatten; Melghat Tiger Reserve, Yawal Wildlife Sanctuary en Gautala Wildlife Sanctuary. Er is informatie beschikbaar om deze gebieden met elkaar te verbinden via corridors op basis van de verspreiding van tijgers, maar geen van de studies is uitgevoerd om de functionele connectiviteit in deze regio te identificeren.

Deze studie, die sinds 2024 wordt gefinancierd door Bears in Mind en de IBA, onderzoekt het effect van landschapskenmerken op functionele connectiviteit tussen populaties Lippenberen in het Melghat-landschap, India.

De diversiteit aan darmmicroben van Aziatische beren is nauwelijks bestudeerd; de meeste onderzoeken zijn uitgevoerd op bruine beren en andere Europese en Amerikaanse beersoorten. Het doel van dit onderzoeksproject van het Wildlife and Conservation Biology (WCB) Research Lab is om de diversiteit aan darmmicroben van wilde en in gevangenschap levende Lippenberen te bestuderen, om zo de diversiteit te begrijpen en te vergelijken.

Microbioom biologie is een relatief onderbestudeerd onderwerp in de biologie, maar het is veelbelovend, met name van belang in het begrijpen van de effecten van habitatdegradatie en beschikbaarheid van voedingsstoffen voor beren. De bevindingen zullen helpen om o.a. dierentuinen over de hele wereld waar de Lippenberen worden gehouden, alsmede de State Forest Department te helpen om de status van wilde beren en hun seizoensgebonden voedingsbehoeften te begrijpen.

De mestmonsters van wilde beren worden verzameld in het Jessore Wildlife Sanctuary, in de staat Gujarat – India, dat bekend staat om de hoge dichtheid van Lippenberen in India. De monsters van in gevangenschap levende beren zullen worden verzameld in verschillende dierentuinen en berenopvangcentra in India. Verse uitwerpselen worden verzameld in een steriele containers met een zoutoplossing en de isolatie van microben wordt uitgevoerd met conventionele microbiologische methoden. Verdere identificatie wordt gedaan met behulp van de Vitek-2 compact, een geautomatiseerd identificatiesysteem dat wordt gebruikt voor microbiële identificatie. Genotypische analyse zal worden uitgevoerd met behulp van 16s rRNA-analyse door Sanger-sequencing, gevolgd door data-analyse met behulp van BLASTN.

Lippenberen (Melursus ursinus) komen verspreid voor in de laaglanden van Nepal. Ondanks dat de soort gecategoriseerd is als Kwetsbaar door de IUCN, krijgt deze beersoort nog steeds niet voldoende aandacht mbt de bescherming ervan. Lippenberen spelen een belangrijke rol in de natuur, bijvoorbeeld bij het in balans houden van ecosystemen door schadelijke insecten te consumeren.

Het doel van deze studie door het Environment Protection and Study Centre (ENPROSC) is om het gebrek aan kennis & informatie over lippenberen aan te pakken, waarbij de nadruk ligt op gebieden met een hoge berenpopulatie, maar waar onvoldoende onderzoek plaatsvindt. Om gegevens uit het veld te verzamelen, zal er binnen een bosgebied een raster van 2×2 vierkante kilometer worden aangelegd. Er zullen 30 cameravalopstellingen worden gekozen met behulp van een rasterindeling, gedurende 15 dagen. Deze techniek zal drie keer herhaald worden in verschillende grids, wat resulteert in een totale dekking van 120 grids voor de cameravallen in het studiegebied. Daarnaast zal er een enquête met specifieke vragen worden uitgevoerd in Lamahi, Rapti, Rajpur en Gadhawa. Verdere analyse zal worden uitgevoerd met behulp van geschikte modellen en technieken.

De verwachte resultaten van het project omvatten een inhoudelijk basisrapport, inzicht in de conflictstatus tussen mens en beer en een beheerplan voor het behoud van de lippenbeer. Dit project probeert kennislacunes te overbruggen, biedt nieuwe inzichten buiten de beschermde gebieden en draagt bij aan het algehele ecologische welzijn van het studiegebied. Bears in Mind heeft financieel bijgedragen in het project.

De status van Lippenberen (Melursus ursinus) buiten de beschermde gebieden in Nepal is onduidelijk. Dit nieuwe project, ondersteund door Bears in Mind sinds 2023, heeft tot doel om voor het eerst de verspreiding van Lippenberen, hun leefgebied en de bedreigingen voor natuurbehoud te onderzoeken in een kritieke corridor van de provincie Lumbini.

Gegevens over sporen van beren, inbeslagnames van berenhuiden en gal, en zeer recent de vangst van een berenwelp door locals als vergelding voor een conflict, duiden op een bedreigde status van de populatie Lippenberen. Daarom probeert het team met dit project de barrières voor de bescherming van Lippenberen te doorbreken door specifieke onderzoeks- en natuurbeschermingsactiviteiten te initiëren met behulp van cameravallen, sporenonderzoeken en evaluaties van bedreigingen voor leefgebied en natuurbescherming.

Het project wil ook bewustzijn creëren en het monitoren en beschermen van beren stimuleren door middel van gemeenschapsactiviteiten. De resultaten van het project zullen waardevol zijn voor de planning van natuurbescherming en ontwikkeling op lokaal niveau en voor het formuleren van een nationale strategie en actieplan voor het behoud van beren voor Nepal.

Het leefgebied van de Lippenbeer (Melursus ursinus) wordt steeds verder versnipperd op het Indiase subcontinent. Meer dan 85% van de populatie Lippenberen komt voor in India, waar de populaties steeds meer in het nauw komen zoals versnippering van leefgebieden, achteruitgang in kwaliteit van leefgebieden en conflicten tussen mensen en Lippenberen. Terwijl beschermd habitat van Lippenberen goed wordt bestudeerd, is er in leefgebied van deze beren in onbeschermde delen van het land ernstig gebrek aan informatie en onderzoek. Het is erg belangrijk om de status van de populatie en verspreiding van deze soort in niet-beschermde gebieden te begrijpen voor beschermingsmaatregelen.

Eerdere studies tonen ook aan dat de meeste aanvallen van Lippenberen plaatsvinden in de niet-beschermde gebieden en in de dorpen aan de rand van bossen. Het huidige onderzoek, uitgevoerd door WCB Lab, Department of Life Sciences, Hemchandracharya North Gujarat University, heeft tot doel de kwaliteit van het habitat, de verspreiding van Lippenberen en conflicten tussen mens en beer te bestuderen in niet-beschermde gebieden van de staat Gujarat, in West-India.

Bears in Mind ondersteunt het onderzoek van WCB Lab in India sinds 2022.

ZOO werkt aan natuurbeschermingseducatie in dierentuinen, musea en op scholen. Het laatste educatie project van ZOO Outreach dat door Bears in Mind financieel ondersteund is, betrof een handleiding voor docenten op scholen en educatieve medewerkers van dierentuinen (2008 – 2009). Dit lespakket bestaat uit allerlei educatieve spelletjes, T-shirts, maskers, stickers en posters. Uiteraard zit er een informatiepakket bij, dat uitleg geeft over de bedreigingen waaraan de Bruine beer, de Lippenbeer, de Aziatische zwarte beer en de Maleise beer blootstaan. India is het enige land op de wereld waar vier verschillende soorten beren voorkomen in het wild!

Het belang van educatie
ZOO Outreach is zeer vooruitstrevend in educatie over beren. Bears in Mind onderstreept het belang van educatie om te komen tot optimale bescherming van de beren. Daarom steunt Bears in Mind ZOO als sinds 2004 met het educatiewerk in India.