Alle beersoorten worden bedreigd door illegale handel in hun lichaamsdelen, die worden gebruikt als trofeeën, voor consumptie en voor toepassing in traditionele medicijnen. De experts van Monitor Conservation Research Society (Monitor) hebben de afgelopen decennia onderzoek gedaan en handhavingsondersteuning geboden om de illegale handel in beren tegen te gaan – met name, maar niet uitsluitend, in Azië.
Een van de grootste obstakels bij het bestrijden van de illegale internationale handel in berenonderdelen en afgeleide producten, is het gebrek aan effectief gebruik van de Conventie inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten. In het kort: CITES. Met 185 leden is CITES ’s-werelds belangrijkste verdrag voor het reguleren en beheersen van de internationale handel in wilde dieren – inclusief alle acht beersoorten.
Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) uit 2007 stelde vast dat “de aanhoudende illegale handel in delen en afgeleide producten van berensoorten de effectiviteit van de Conventie ondermijnt en dat, als CITES-Partijen en niet-aangesloten staten geen actie ondernemen om deze handel te beëindigen, stroperij kan leiden tot achteruitgang van wilde berenpopulaties die zelfs kunnen uitmonden in het verdwijnen van bepaalde populaties of zelfs soorten.” Ook werd erkend dat “lange termijnoplossingen voor de bescherming en het behoud van beren vereisen dat inhoudelijke en meetbare acties worden genomen”.
De resolutie spoorde de Partijen verder aan tot het ondernemen van verschillende acties en adviseerde dat zij “maatregelen herzien en waar nodig versterken om de bepalingen van de Conventie ten aanzien van delen van soorten die zijn opgenomen in Bijlagen I en II te handhaven, waar het berenonderdelen en -producten betreft.” Daarnaast werd aanbevolen dat Partijen en niet-aangesloten staten “dringend het probleem van de illegale handel in berenonderdelen en -producten aanpakken”.
Monitor heeft vastgesteld dat (ten minste) enkele Partijen bij de Conventie, die betrokken zijn bij illegale en/of niet-duurzame handel in berenonderdelen en/ of -producten, geen significante stappen hebben ondernomen om dit probleem aan te pakken of om de aanbevelingen van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14) op te volgen. Er is geen systematische evaluatie uitgevoerd van de acties van Partijen op dit gebied, en er is dus geen sprake van verantwoording.
Monitor heeft financiering gekregen van Bears in Mind om samen met partners dit probleem te onderzoeken en een beoordeling van de genomen maatregelen uit te voeren, voorafgaand aan de komende CITES Conference of the Parties, die in november 2025 in Oezbekistan zal plaatsvinden.
Wij zijn van mening dat de effectieve uitvoering van Resolutie Conf. 10.8 (Rev. CoP14), en het voortdurend monitoren van de voortgang op dit gebied, absoluut essentieel is om van CITES een effectief instrument voor de bescherming van beren te maken. Het gebrek aan uitvoering ondermijnt niet alleen de Conventie, maar ook de inspanningen en kansen om ervoor te zorgen dat internationale illegale en niet-duurzame handel geen bedreiging vormt voor het behoud van beren.


