Meer kennis en bewustzijn bij de lokale bevolking over beren is van groot belang als we wilde dieren zoals beren adequaat willen beschermen.Helaas ontbreekt het in Nepal vaak aan kennis en bewustwording over deze onderwerpen.Daarom zijn er in het kader van dit project tussen 2011-2014 onderwijsprogramma’s voor scholen, trainingen voor de lokale bevolking en is o.a. een eco-club opgezet.
Het gewenste resultaat van deze trainingen was dat lokale mensen leerden omgaan met beren in hun directe omgeving en informatie kregen over de bescherming van beren en de natuur in het algemeen.In het kader van dit programma werden ook meerdere workshops speciaal voor herders en ambtenaren die schadezaken behandelen, georganiseerd.
Gegevens met betrekking tot de berenpopulatie werden verzameld via verschillende methoden.Onderzoekers interviewden mensen uit de dorpen in de gebieden waar conflicten tussen mensen en beren plaatsvonden, DNA-materiaal werd verzameld uit haarmonsters en uitwerpselen en sporen (zoals klauwafdrukken op bomen, pootafdrukken op de grond en graafsporen) werden onderzocht.Ook werd informatie verzameld over leefgebied zoals het type bos, hellingsgraad, de bodemsoorten en sporen van andere dieren.Alle verzamelde informatie werd verwerkt en geanalyseerd via een speciaal ontwikkeld computerprogramma.Het uiteindelijke doel van dit project was om bij te dragen aan het National Brown Bear Conservation Action Plan, dat als primair doel heeft bescherming te bieden aan de Bruine beer in Nepal.
Resultaten Tijdens de twee projecten in Nepal is het volgende bereikt: 1) Aanwezigheid/afwezigheid van de Bruine beer in alle mogelijke gebieden van de corridor tussen Annapurna Conservation Area (ACA) en Shey Phoksundo NP (SPNP) en binnen de beschermde gebieden. 2) Onderzoek & verspreiding en habitatgebruik van Bruine beren in de studiegebieden. 3) Onderzoek mbt het conflict tussen mens en dier in de regio en kwantificeer de schade en het conflict veroorzaakt door Bruine beren. 4) Onderzoek het dieet van Bruine beren en bekijk het percentage veedieren en wilde prooien in het dieet van de beer. 5) Stel het actieplan voor het behoud van de Bruine beer voor Nepal op.
In 2009 werden drie Aziatische zwarte weesbeertjes zeven maanden door twee onderzoekers ‘begeleid’ in het bos. Tijdens deze sessies werd er door de begeleiders niet gesproken en droegen ze camouflage kleding. De onderzoekers volgden de ontwikkeling van de beertjes nauwkeurig met behulp van foto’s, geluid- en beeldopnames. Vanaf eind oktober gingen de beertjes een speciaal voor hun gemaakt hol in voor de winterrust. Vijf en een halve maand later waren ze weer wakker. Ze hadden 30% van hun gewicht verloren. Al snel kregen ze honger. Hun dieet veranderde echter van melk naar plantaardig voedsel dat ze tegenkwamen tijdens de lange wandelingen in het bos.
In 2010 werden de beren vrijgelaten in het wild.Vlak voor hun vrijlating wogen de twee mannetjes tussen de 20 en 23 kilo, terwijl het vrouwtje rond de 8 kilo woog.Alle drie de beren droegen radiohalsbanden met een zendertje, zodat de onderzoekers de beren konden volgen.In het bos is een toevallige ontmoeting met een Siberische tijger of een volwassen beer zeer waarschijnlijk. In de tijd sinds hun vrijlating werd de beer op de voet gevolgd en deed het goed.Na twee jaar vielen de halsbanden er automatisch af.
De komende jaren worden ook andere weesbeertjes getraind om uiteindelijk weer in het wild te worden uitgezet. Tot nu toe is het project een groot succes en heeft het al veel belangrijke gegevens over opgroeiende beren opgeleverd.
In veel Oost-Europese landen waar beren in het wild voorkomen, worden jaarlijks talloze weesberen gevonden. De moeder is door stropers of een ongeluk om het leven gekomen en de jonge beren zijn nog te klein om te overleven in het wild. Meestal eindigen ze in een opvangcentrum of dierentuin. Vaak zijn de beren al zo gewend geraakt aan mensen dat het niet meer mogelijk is om ze terug te plaatsen in het wild. Als dergelijke beren wel worden teruggezet, bestaat de kans dat het zogenaamde ‘probleemberen’ worden: beren die niet bang zijn om in de buurt van dorpen en mensen te komen om voedsel te zoeken. Dit leidt tot ongewenste en gevaarlijke situaties waarbij mensen gevaar lopen. Maar uiteindelijk is het meestal de beer die gevangen of gedood wordt.
Dit project wordt uitgevoerd door Leonardo Bereczky, van Bear Again. Sinds 2004 heeft het Orphan Rehabilitation Centre in de Roemeense Karpaten tussen de 150 en 200 weesbeertjes opgevangen om ze te rehabiliteren en weer uit te zetten in hun natuurlijke omgeving. Leonardo heeft o.a. middels radiokragen aangetoond dat de meeste wezen na vrijlating perfect kunnen functioneren in het wild en evenveel natuurlijk gedrag vertonen als hun volledig wilde soortgenoten. Bears in Mind ondersteund het project sinds 2008.
Vanaf 2020 Een van de basisprincipes van de rehabilitatietechniek is het houden van de welpen in verschillende verblijven (waarin de verschillende leeftijdscategorieën gescheiden zitten) die een 100% natuurlijke leefomgeving bieden. Omheind gebied in hun natuurlijke bos. In deze omgeving kunnen de beren hun aangeboren instincten ontwikkelen tijdens een revalidatieperiode van 1 tot 1,5 jaar. De verblijven zijn omgeven door elektrische hekken. Het elektrische hek houdt aan de ene kant de jonge beren in de verblijven en houdt wilde volwassen mannetjesberen (die jonge beren die niet van hen zijn zullen doden) of andere roofdieren buiten. Het belangrijkste doel van de ondersteuning die Bears in Mind aan dit project heeft gegeven, is gericht op de verbetering van het totale elektrische systeem van het revalidatiecentrum om de welpen veilig te houden, de datacommunicatie te verbeteren en het risico op predatie door mannetjes van buitenaf te minimaliseren. Daarnaast is de ontwikkeling van verschillende kabelbaansystemen om voer te transporteren op afstand, de laatste twee jaar gesponsord. Hierdoor kan het team van Bear Again het eten ongemerkt bij de berenwelpen brengen. Op deze manier associëren deze beren voedsel niet met mensen, een belangrijke les voor hun toekomst!
Onderzoek wordt door de lokale NGO ‘Milvus Group’ naar beren en de bescherming daarvan gedaan in het Calimani en Gurghiului gebergte in centraal Roemenië. Bears in Mind financiert dit project al sinds 2006. Er wordt de nadruk gelegd op maatregelingen om problemen met beren te voorkomen. Bovendien inventariseert men de schade die beren veroorzaken aan gewassen en vee. Ook doet men onderzoek naar de verspreiding en het voedselzoekgedrag van de beren. Daarnaast brengt men geschikt leefgebied voor beren in kaart en mitigeert men in de aanleg van een snelweg door berenhabitat.
Onderzoek en preventie Milvus zendert jaarlijks minstens 3 volwassen beren om hun gedrag en verspreiding in het landschap te monitoren. Ieder uur wordt de locatie van een gezenderde beer vastgelegd over een periode van twee jaar. Daarnaast test men samen met de lokale boeren elektrische omheiningen die rondom boomgaarden en bijenkasten kunnen worden gezet. Milvus verzorgt educatieve projecten op scholen, heeft regelmatig verzorgt veldexcursies, ontwikkeld en verspreid materiaal zoals beren-informatie brochures. De komende jaren wil men investeren in het verkrijgen van een officiële beschermde status voor een groot deel van het projectgebied. De aanleg van een snelweg dwars door het gebied maakt de noodzaak voor een dergelijke status nog groter. Milvus doet onderzoek naar de effecten van een dergelijke weg op de flora en fauna, en met name op de populatie beren. Ook worden met regelmaat weesbeertjes binnengebracht. Ze worden door een veterinair onderzocht en naar het weesberen rehabilitatie station gebracht, in de hoop ze weer uit te zetten in het wild. Het in kaart brengen van stroperij in Roemenië en een onderzoek naar parasieten bij wilde beren behoort ook tot de werkzaamheden.
In positief daglicht Sinds 2018 financiert Bears in Mind een project van Milvus ter bevordering van het samenleven tussen mens en beer. Helaas is de druk om de jacht op beren te hervatten (er is sinds 2016 een verbod) de laatste jaren sterk toegenomen. De media heeft hier een groot aandeel in. Met dit project brengen we beren en hun rol in het ecosysteem, waar ook mensen deel van uitmaken, onder de aandacht te brengen met feiten en een positieve benadering. Inmiddels zijn de 10 geplande korte video’s gemaakt en via alle mogelijke (social) media kanalen verspreid:
De eerste workshop ‘Brown Bear Management in Slovakia’ vond plaats in juli 2011. Jagers, bosbouwers, natuurbeschermers, overheidsinstanties, vee- en bijenhouders, mensen van de politie en de universiteit zaten aan tafel. Op effectieve wijze werden partijen met tegenovergestelde belangen door Dr. Alistair Bath naar oplossingen en overeenstemming geleid. Dr. Bath is een Canadese expert op het gebied van Human Dimensions in Wildlife Management. Aan het einde van deze tweedaagse workshop werd door alle aanwezigen, inclusief het Ministerie van Milieu, de wens geuit aan een tweede workshop te willen deelnemen. Deze vond plaats in oktober van datzelfde jaar en was wederom een succes. Ook in 2012 werden er worshops gehouden als vervolg hierop.
Jaren later werd door de State Nature Conservancy of the Slovak Republic begonnen aan de concept beheersplannen voor de bruine beer, wolf, lynx en wilde kat. De basis hiervan is gelegd door de workshops van Dr Bath.
Bear Emergency Team (BET) Een BET komt in actie zodra een beer te dicht bij mensen komt. Doortastend optreden leidt ertoe dat zowel mens als beer geholpen worden. De leden van een BET worden door het Ministerie van Milieu aangesteld. Bears in Mind heeft fondsen verstrekt voor het organiseren van diverse Bear Emergency Team trainingssessies. Deze trainingen worden gegeven door Dr. Djuro Huber, een Kroatische berenexpert waar Bears in Mind al langere tijd mee samenwerkt. Het team zet zich ook in om conflicten met beren te helpen voorkomen, en assisteert de overheid bij de registratie van alle beergerelateerde problemen. Bijvoorbeeld ook beren die slachtoffer zijn van een verkeersincident.
Red Wolf Brigade Het anti-stroperij project heeft zich gericht op het tegengaan van illegale jacht op Amur tijgers en Amur luipaarden, maar ook beren in Khasan in het Russische Verre Oosten. Sinds de start van dit project is het aantal gevallen van stroperij gedaald met ruim 75%! Met behulp van (legale) wapens, communicatiemateriaal, jeeps en militaire trucks en infiltratie treden de teams op tegen de Russische maffia, drugsdealers, Chinese smokkelaars en professionele stropers. Het anti-stroperij team (de Red Wolf brigade) in dit gebied bestaat uit vier rangers die te voet, te paard of met de auto patrouilleren en speciaal letten op stroperij activiteiten en het illegaal kappen van hout. Bears in Mind heeft het Red Wolf team 10 jaar lang ondersteund, met name kleding, brandstof, jeep onderhoud & reparatie en andere benodigdheden die de teamleden nodig hadden tijdens de patrouilles.
Met behulp van de nieuwste DNA technologie worden haarmonsters van beren onderzocht. Daarnaast zet men camera’s in om de genetische variabelen en het gedrag van deze populaties vast te leggen. Dit is een zogenaamde ‘pilot study’ ofwel de eerste in zijn soort in deze regio. Zodra dit onderzoek is afgerond zal er een vervolgstudie komen waarbij meer inhoudelijk wordt ingegaan op de populatie analyse in SABZ. Het is dus belangrijk dat deze pilot-study wordt uitgevoerd omdat het de basis is van een lange termijn vervolgonderzoek.
Bedreigingen De belangrijkste bedreigingen voor grote carnivoren in deze regio zijn stroperij, het steeds schaarser worden van de prooidieren (eveneens door stroperij) en het steeds kleiner worden van geschikt leefgebied. Tijgers en beren worden veelal gestroopt om vervolgens naar China gesmokkeld te worden waar men delen van deze dieren verwerkt in traditionele medicijnen. Controle door de autoriteiten in het gebied is er maar weinig vanwege het afgelegen en onherbergzame karakter van het terrein. Daarnaast speelt een gebrek aan informatie over de verschillende populaties van deze soorten mee waardoor effectief management erg moeilijk is.
